Λάζαρος Ελευθεριάδης
Μια άκρως ενδιαφέρουσα ανάλυση των Aegean Times για την ανθρωπογεωγραφία της περιοχής, τα ιστορικά στοιχεία και τις νεότερες εξελίξεις που οδήγησαν ακόμη και σε θερμά επεισόδια στο Αιγαίο
Οι Εβραίοι ζούν εδώ και χιλιάδες χρόνια στην περιοχή του σύγχρονου Ισραήλ και στην αρχαιότητα ήταν πλειονότητα μέχρις ότου εκδιώχθηκαν από τους Ρωμαίους και κατοίκησαν σε διάφορα μέρη του κόσμου.
Οι Ρωμαίοι μετονόμασαν την χώρα από Ιουδαία σε Παλαιστίνη κατά την "Παλαιστίνη Συρία" του Ηροδότου.
Η περιοχή κατακτήθηκε μεταγενέστερα από Βυζαντινούς (330-640 μ.χ.), κατόπιν Άραβες (7ο αιώνα μ.χ.) , Σελτζούκους Τούρκους (1071 μ.χ.), Σταυροφόρους Ευρωπαίους (1099 - 1187μ.χ.) , Μαμελούκους Αιγύπτιους (περί το 1250 - 1516 μ.χ.), Οθωμανούς (1516-1831), Αιγύπτιους (1831-1841) και πάλι Οθωμανούς/Τούρκους (1841 - 1917) ενώ διετέλεσε βρετανικό προτεκτοράτο μεταξύ 1920 – 1948 .
Δηλαδή η περιοχή της Παλαιστίνης παρέμεινε ως επί το πλείστον μουσουλμανική κατά πλειονότητα των κατοίκων της από το 1270 μ.Χ. έως και τον 20ο αιώνα.
Η χερσόνησος της Ανατολίας ή διαφορετικά η Μικρά Ασία, το μεγαλύτερο τμήμα της οποίας καταλαμβάνει σήμερα η Τουρκία, αποτελεί μία από τις αρχαιότερες κατοικημένες περιοχές στον κόσμο.
Οι πρώιμες νεολιθικές τοποθεσίες στο Καταλογιούκ, το Καγιονού, το Νεβάλι Τσόρι, το Χαλικάρ, το Γκομπεκλί Τεπέ και το Μιρσίν, συγκαταλέγονται ανάμεσα στις αρχαιότερες τοποθεσίες ευρημάτων ανθρώπινης παρουσίας σε όλο τον πλανήτη .
Ο εποικισμός της περιοχής στην Τροία ξεκίνησε από τη νεολιθική εποχή και συνεχίστηκε στην εποχή του σιδήρου .
Κατά την ιστορική περίοδο, οι λαοί της Μικράς Ασίας χρησιμοποιούσαν γλώσσες της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας, καθώς και σημητικές ή καρτβελιακές γλώσσες, καθώς και αρκετές διαλέκτους απροσδιόριστης καταγωγής .
Η πρώτη μεγάλη αυτοκρατορία που εποίκησε την περιοχή ήταν αυτή των Χετταίων από τον 18ο ως και τον 13ο αιώνα π.Χ., ενώ οι Ασσύριοι αποίκησαν τμήματα της σημερινής νοτιοανατολικής Τουρκίας από το 1950 π.Χ. και μετέπειτα .
Στη συνέχεια, ο λαός των Φρυγών, θρακικής προέλευσης, ανέπτυξαν το βασίλειό τους μέχρι την καταστροφή του από τους Κιμμέριους τον 7ο αιώνα π.Χ .
Τα ισχυρότερα διάδοχα κράτη ήταν οι περιοχές της Λυδίας, της Καρίας και της Λυκίας .
Περίπου το 1200 π.Χ. οι ακτές της Μικράς Ασίας αποικήθηκαν από τους Αιολείς και τους Ίωνες από την Ελλάδα. Οι Ασσύριοι παρέμεναν στη νοτιοανατολική Τουρκία μέχρι και το 600 π.Χ., όταν η αυτοκρατορία τους κατακτήθηκεαπό τη δυναστεία των Χαλδαίων της Βαβυλώνας .
Τον 6ο και 5ο αίωνα π.Χ. όλη η Μικρά Ασία ήταν υποτελής στην αυτοκρατορία των Αχαεμενιδών της Περσίας, ενώ αργότερα (334 π.Χ.) κατακτήθηκε από τον Μεγάλο Αλέξανδρο .
Στη συνέχεια, η Μικρά Ασία διασπάστηκε από την τοπική κυριαρχία ελληνιστικών βασιλείων όπως η Βιθυνία, η Καππαδοκία, η Πέργαμος και ο Πόντος, τα οποία στα μέσα του 1ου αιώνα π.Χ. υποδουλώθηκαν από την ανερχόμενη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία .
Το 324 μ.Χ. ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο Α` επέλεξε την πόλη του Βυζαντίου στα στενά του Βοσπόρου ως τη νέα πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, μετονομάζοντάς την σε Νέα Ρώμη, με τα μετέπειτα ονόματα Κωνσταντινούπολη και το σημερινό [[Ιστανμπούλ]που προερχεται απο την Ελληνικη εκφραση εις την πολην]. Μετά την πτώση της δυτικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, το Βυζάντιο έγινε πρωτεύουσα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας (ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας) .
Ο οίκος των Σελτζούκων Τούρκων ήταν ένας κλάδος των τουρκικών φυλών του Κινίκ Ογκούζ, οι οποίοι τον 10ο αιώνα διαβιώσαν στα σύνορα του μουσουλμανικού κόσμου, βόρεια της Κασπίας και της Αράλη, και συγκεκριμένα στην περιοχή Ογκούζ του χανάτου των Γιαμπγκού .
Τον 11ο αιώνα οι Σελτζούκοι μετανάστευσαν από τις περιοχές τους προς της ανατολικές περιοχές της Μικράς Ασίας, η οποία αποτέλεσε και τη νέα περιφέρειά τους μετά τη μάχη του Μανζικέρτ το 1071.
Αυτή η νίκη των Σελτζούκων δημιούργησε και το σουλτανάτο της Ανατολίας, το οποίο αναπτύχθηκε ως ένα ανεξάρτητο τμήμα της ευρύτερης αυτοκρατορίας τους που εκτείνονταν σε τμήματα της κεντρικής Ασίας, του Ιράν, της Ανατολίας και της νοτιοδυτικής Ασίας.
Το 1243 οι στρατιές των Σελτζούκων νικήθηκαν από τους Μογγόλους και η ισχύς της αυτοκρατορίας τους ελαττώθηκε. Στον απόηχο της μογγολικής εισβολής το τουρκικό πριγκηπάτο με κυβερνήτη τον Οσμάν τον Α` εξελίχθηκε στους επόμενους δύο αιώνες στην Οθωμανική αυτοκρατορία, η οποία εκτείνονταν από την Ανατολία, στα Βαλκάνια και το Ιόνιο .
Το 1453 η Κωνσταντινούπολη κατακτήθηκε από τον οθωμανικό στρατό του Μωάμεθ του Β`, σηματοδοτώντας τη διάλυση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας .
Τον 16ο και 17ο αιώνα και συγκεκριμένα κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς , η Οθωμανική αυτοκρατορία αποτελούσε μία από τις ισχυρότερες δυνάμεις στον κόσμο, ελέγχοντας περιοχές σε τρεις ηπείρους και δύο ωκεανούς .
Συχνά βρίσκοταν σε αντιπαράθεση με την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και η σταθερή επέκτασή της προς την κεντρική Ευρώπη, στα Βαλκάνια και τα νότια σύνορα της Πολωνολιθουανικής Κοινοπολιτείας .
Μετά από σχεδόν έναν αιώνα παρακμής, η Οθωμανική αυτοκρατορία εισήλθε στον Α` Παγκόσμιο Πόλεμο με το μέρος των κεντρικών δυνάμεων και ηττήθηκε .
Κατά τον πόλεμο, σχεδόν 1,5 εκατ. Αρμένιοι σφαγιάστηκαν από τους Οθωμανούς, περίοδος που αναγνωρίζεται ως γενοκτονία .
Μετά την ανακωχή του Μούδρου το 1918, οι συμμαχικές δυνάμειες απαίτησαν τη διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας με τη συνθήκη των Σεβρών το 1920 .
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΙΣΡΑΗΛ-ΤΟΥΡΚΙΑΣ
Πρέπει να τονισθεί ότι επειδή παράλληλα προς τις στρατιωτικές συμφωνίες μεταξύ των Ισραήλ και Τουρκίας , συνομολογήθηκαν και μια σειρά οικονομικών και εμπορικών συμφωνιών, κυρίως κατά την επίσκεψη του προέδρου Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ στο Ισραήλ (11-14 Μαρτίου 1996), οι σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ έχουν τεθεί σε μια βάση διαπλεγμένων στρατηγικών και πολιτικο-οικονομικών συμφερόντων που εμπλέκουν τις αντίστοιχες στρατιωτικές ελίτ και τα εμπορο-βιομηχανικά κατεστημένα των δυο κρατών.
Οι συμφωνίες αυτές οδήγησαν στην αναζωπύρωση του παραδοσιακού άξονα Άγκυρας -Ιερουσαλήμ που είχε σφυρηλατηθεί επιμελώς στη δεκαετία του πενήντα .
Ο άξονας αυτός είχε κορυφωθεί με τη σύναψη μυστικής στρατιωτικής συμμαχίας, το 1958 , βάσει της οποίας τα δυο κράτη συμφώνησαν, μεταξύ άλλων, ν’ αναλάβουν κοινή στρατιωτική δράση με τις ευλογίες της Δύσης, σε περίπτωση που ο παναραβισμός του Νασέρ, έβλαπτε τα ζωτικά τους συμφέροντα.
Η Τουρκία υποβάθμισε τη συμμαχία της με το Ισραήλ στα τέλη της δεκαετίας του εξήντα και στη δεκαετία του εβδομήντα, για να μπορέσει ν’ αντιμετωπίσει την αραβική ισχύ όπως αυτή εκφράσθηκε με το πετρελαϊκό ολιγοπώλιο.
Ο άξονας όμως Τουρκίας-Ισραήλ δε σταμάτησε ποτέ να υφίσταται, τουλάχιστον μέχρι και πριν μερικά χρόνια.
Η πολύμορφη και πολυεπίπεδη σχέση ανάμεσα στην Τουρκία και το Ισραήλ αύξησε δραματικά τις στρατιωτικές δυνατότητες της Τουρκίας σε ενδεχόμενο μελλοντικό πόλεμο, ενώ παράλληλα ενίσχυσε την πολιτική της επιρροή στα δυτικά κέντρα αποφάσεων.
Επιπλέον, τα Υπουργεία Άμυνας και Εξωτερικών της Τουρκίας διατείνονταν ότι οι συμφωνίες δεν ήταν παρά το φυσικό επακόλουθο της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Μέση Ανατολή που είχαν δρομολογήσει οι συμφωνίες του Όσλο το 1993. Παράλληλα οι δυο χώρες υποστήριζαν ότι οι συμφωνίες δεν στρέφονταν εναντίον τρίτων χωρών ούτε αποσκοπούσαν στην αναπροσαρμογή, ή ακόμη και στην ανατροπή, των αμυντικών δεδομένων στη Μέση Ανατολή και στον Περσικό Κόλπο με τη δημιουργία ενός άξονα Άγκυρας-Ιερουσαλήμ .
Εν κατακλείδι στη σκακιέρα των διεθνών σχέσεων και στον ευαίσθητο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής ανταγωνιστές και αντίπαλοι της Τουρκίας και του Ισραήλ πρέπει να σταθμίζουν τις πράξεις τους και την εξωτερική τους πολιτική με την ύπαρξη του τουρκο-ισραηλινού άξονα .
Τρείς λόγοι υπάρχουν για τους οποίους το Ισραήλ εμπλέκεται ή υποχρεούται να εμπλακεί στην υπόθεση ΑΟΖ στην Ν.Α Μεσόγειο.
1. θεωρούσαμε για δεκαετίες ότι υπήρχε μια σταθερή συμμαχία του Ισραήλ με την Τουρκία, ξαφνικά, δηλαδή σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, η κατάσταση αυτή έχει αλλάξει άρδην.
Φαίνεται μάλιστα ότι αυτή η κατάσταση δεν πρόκειται να τροποποιηθεί, τουλάχιστον για το εγγύς μέλλον. Γιατί τα πράγματα δεν μένουν σχεδόν ποτέ σταθερά. Αλλάζουν ανάλογα με τα γεωπολιτικά και γεωστρατηγικά συμφέροντα των κρατών και των ανεξάρτητων ή εξαρτημένων κινήσεων που έχουν .
Η αλλαγή της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας, που βασίζεται στην πολιτική του στρατηγικού βάθους του Νταβούτογλου, με την πρωτοφανή καταδίκη του Ισραήλ από τη μια και τον εναγκαλισμό των ισλαμικών κρατών από την άλλη, δημιούργησε εντελώς καινούρια δεδομένα .
2. Μετά τη δημιουργία της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) ανάμεσα στο Ισραήλ, την Κύπρο, την Αίγυπτο και το Λίβανο, με πρωτεργάτη τον αείμνηστο πρόεδρο Τάσο Παπαδόπουλο, και την ανακάλυψη στο μεταξύ τεράστιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην περιοχή Λεβιάθαν, στην παρούσα φάση, αλλάζει ριζικά η στάση του Ισραήλ, μεταξύ Ισραήλ - Τουρκίας, όσο και Ισραήλ - Ελλάδας.
3. Όσον αφορά την Ελλάδα και το Ισραήλ, αναφέρω τα καινούργια δεδομένα που οδηγούν το Ισραήλ να αναπτύξει, στον ενεργειακό τομέα τουλάχιστον, μια στρατηγική συμμαχία, που αφορά στην εκμετάλλευση και αξιοποίηση των δικών της κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Μαθαίνουμε από επίσημες πηγές ότι το Ισραήλ αναγνώρισε την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Ελλάδας και εξέδωσε χάρτες, που δείχνουν τους αγωγούς φυσικού αερίου, οι οποίοι κατευθύνονται από την περιοχή Λεβιάθαν στην Κρήτη.
ΧΑΡΤΗΣ ΑΟΖ Ν.Α. ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ
Αυτοί οι χάρτες και η στήριξη της Ελλάδας για την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη δηλώνουν ότι το Ισραήλ επιθυμεί διακαώς να αποκλείσει την περίπτωση, που η Τουρκία θα έχει ΑΟΖ με την μουσουλμανική Αίγυπτο, που παρ’ όλη την ήπια στάση της απέναντι στο Ισραήλ, μπορεί ανά πάσα στιγμή να της δημιουργήσει προβλήματα .
Μάλιστα, αν περικυκλωθεί από όλες τις πλευρές, δηλαδή από στεριά και θάλασσα από μουσουλμανικές χώρες, θα αποτελούσε στο εγγύς και απώτερο μέλλον κίνδυνο για την ύπαρξη και επιβίωση του.
Συνεπώς το Ισραήλ, θέλει η Ελλάδα να έχει θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο.
Το Ισραήλ δεν θα επέτρεπε ποτέ στην Τουρκία να καταλάβει ολόκληρη την Κύπρο, γιατί θα αποτελούσε άμεση απειλή για την ασφάλειά του μια τουρκοκρατούμενη Κύπρος .
Η Ελλάδα θα πρέπει να προβεί στην ίδια ενέργεια στην οποία προέβησαν οι ΗΠΑ, η Ρωσία και οι περισσότερες χώρες της ΕΕ, δηλαδή να διακηρύξει την κυριαρχία της σε ΑΟΖ, με βάση το εθιμικό δίκαιο της θάλασσας, όπως αυτό εκφράζεται στη Σύμβαση του Δίκαιου της Θάλασσας.
Φυσικά, μια τέτοια ΑΟΖ δεν θα διαθέτει μόνο η ηπειρωτική χώρα, αλλά και όλα τα ελληνικά νησιά. Χρησιμοποιώντας τις αρχές της ΑΟΖ, το μεγαλύτερο ποσοστό του Αιγαίου και οι φυσικοί του πόροι θα ανήκουν στην Ελλάδα και με αυτό τον τρόπο δεν θα χρειαστεί ούτε να γίνει κάποια επέκταση των χωρικών μας υδάτων ούτε να συζητάμε με τους Τούρκους, αν τα νησιά μας έχουν υφαλοκρηπίδα ή όχι» .
Η Άγκυρα ενεργεί με το πρόσχημα ότι το Ισραήλ και η Κύπρος δεν έχουν το δικαίωμα να χωρίζουν σε ζώνες και να αξιοποιούν το φυσικό αέριο στην ανατολική μεσόγειο - μια πλούσια σε κοιτάσματα περιοχή που είναι γνωστή ως Block 12 - χωρίς τη συγκατάθεση της Τουρκίας ή και της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου – ΤΔΒΚ (εννοούν την κατεχόμενη Κύπρο) .
Σε κάθε περίπτωση, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ παρακολουθούν στενά την κρίση που δημιουργεί η Άγκυρα με το Ισραήλ, την Ελλάδα και την Κύπρο, και δεν θα αφήσει να μετασχηματισθεί σε πραγματική τουρκική στρατιωτική δράση .
Αλλά τόσο το Ισραήλ όσο και η Ελλάδα φαίνεται να ξέρουν καλύτερα : Αποφάσισαν να ενεργοποιήσουν την αμοιβαία αμυντική συμφωνία επειδή πιστεύουν ότι οι τουρκικές απειλές είναι πραγματικές.
Οι Αμερικανοί αποφάσισαν να μην περιλαμβάνουν την Τουρκία στους "κλειστούς" συμμάχους τους, μετά από δύο συγκεκριμένες αρνήσεις της Τουρκίας να το παίξει "Ανεξάρτητη" και να μην τους παράσχει βοήθεια σε κρίσιμες στιγμές .
(Στη φωτό το Καστελόριζο)
Το ελληνικό Υπουργείο των Εξωτερικών, με καθυστέρηση δύο τουλάχιστον ημερών, έδωσε στη δημοσιότητα όλα τα στοιχεία αναφορικά με την παρενόχληση του ιταλικού ερευνητικού σκάφους OGS-Explora, το οποίο είχε μισθωθεί από την ισραηλινή κυβέρνηση με σκοπό την εκτέλεση βυθομέτρησης εντός της ελληνικής και της κυπριακής ΑΟΖ.
Η Τουρκία αντέδρασε σπασμοδικά, αποστέλλοντας την κορβέτα «Bandirma» (F502), η οποία το Σάββατο 12 Μαρτίου προσέγγισε το ιταλικό σκάφος προειδοποιώντας το να διακόψει τις μετρήσεις και να εγκαταλείψει την περιοχή, ενημερώνοντας ότι βρίσκεται παράνομα (χωρίς άδεια) εντός της τουρκικής ΑΟΖ !!!
Το ιταλικό σκάφος που εκτελούσε τις υποθαλάσσιες έρευνες - μετά το πέρας των οποίων θα ποντιζόταν καλώδιο οπτικών ινών που θα συνέδεε το Ισραήλ με την Ιταλία - είχε ζητήσει και λάβει σχετική άδεια από την Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ).
Το ιταλικό πλοίο διέκοψε τις έρευνες και στη συνέχεια κινήθηκε με τη συνοδεία της τουρκικής κορβέτας εκτός της ελληνικής ΑΟΖ.
Η τουρκική ενέργεια προκάλεσε την ισραηλινή αντίδραση, η οποία σύντομα αναμένεται να λάβει πιο σαφή μορφή, διότι παρεμποδίστηκε ένα έργο που αφορά τα συμφέροντα του εβραϊκού κράτους και διέρχεται μέσω της ελληνικής ΑΟΖ .
Η τουρκική αντίδραση δεν πραγματοποιήθηκε μέσω της αποστολής σκάφους της Ακτοφυλακής αλλά του Τουρκικού Ναυτικού, το οποίο μάλιστα φαίνεται ότι περιπολεί βάσει σχεδίου στην περιοχή της ελληνικής ΑΟΖ με αποστολή να αποτρέψει οποιαδήποτε ενέργεια ξένης δύναμης / εταιρείας, η οποία δεν θα έχει λάβει την άδεια από την Άγκυρα.
Η ελληνική πλευρά υπέστη την πρώτη της ήττα στον πόλεμο της ΑΟΖ καθότι η τουρκική κορβέτα όχι μόνο προσδιόρισε το εύρος της τουρκικής διεκδίκησης δίνοντας το στίγμα (!) γεωγραφικού μήκους 32ο 16΄18`` δυτικά του οποίου (ανοικτά των κυπριακών ακτών) η Τουρκία έχει νόμιμα δικαιώματα, αλλά κατέστησε άμεσα σαφές προς την Ελλάδα, την Κύπρο και ειδικά το Ισραήλ, ότι δεν υφίσταται συνέχεια των μεταξύ του ΑΟΖ, κι έτσι έθεσε την βάση για την επίτευξη της πολιτικής της για την «εξουδετερώση του φρούριου» του Καστελόριζου.
Αποτελεί παράδοξο , το γεγονός της αναφοράς - σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες - των τουρκικών στρατιωτικών αρχών σε ύπαρξη τουρκικής ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ είναι γνωστό ότι η Άγκυρα δεν έχει υπογράψει τη Συνθήκη του Μοντέγκο Μπέι του 1982 , (η οποία ενεργοποιήθηκε μετά τη συλλογή των προβλεπόμενων κυρώσεων στις αρχές της δεκαετίας του 1990) και συνεπώς δεν αναγνωρίζει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτή (τρανταχτή εξαίρεση αποτελεί ο καθορισμός ΑΟΖ στην κλειστή Μαύρη Θάλασσα).
Στην Ουάσιγκτον γνωρίζουν ότι η τουρκική ενέργεια αποτελεί προοίμιο πρόκλησης προσχεδιασμένης κρίσης στην ανατολική Μεσόγειο, με σκοπό να διαπιστωθεί η «αντοχή» του πιο αδύναμου κρίκου της αλυσίδας, που είναι χωρίς αμφιβολία η Ελλάδα .
Οι πρόσφατες δηλώσεις δεν μπορούν παρά να ερμηνευτούν ως σαφείς δηλώσεις πολέμου, και προπαντός, το κυριότερο: τους είναι τώρα αδύνατο να κάνουν πίσω, αλλιώς θα χάσουν τελείως το πρόσωπο τους .
(Στη φωτό σχέδιο του αγωγού που το Ισραήλ επιθυμεί να ενώσει το Λεβιάθαν με την Κρήτ |
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου