Φωτογραφία: EPA
Σε αντίθεση με την ουγγρική εξέγερση του 1956, η καταστολή της Άνοιξης της Πράγας στοίχισε σχετικά μικρή αιματοχυσία.
Οι δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις υπό την ηγεσία του Γενικού Γραμματέα Ντούμπτσεκ και των συνεργατών του διήρκεανε λίγο περισσότερο από έξι μήνες - από τις 5 Ιανουαρίου ως τις 21 Αυγούστου του 1968, όταν μπήκαν στη Τσεχοσλοβακία τα στρατεύματα της Σοβιετικής Ένωσης και των συμμάχων της. Η σοβιετική ηγεσία δίσταζε για μερικούς μήνες χωρίς να ξέρει τι να κάνει με την αυθαίρετη Πράγα: οι περαιτέρω μεταρρυθμίσεις απειλούσαν να διασπάσουν τον ανατολικό συνασπισμό. Κάτι περισσότερο. Το Κρεμλίνο φοβόταν ότι ο «ιός των μεταρρυθμίσεων» θα εξαπλωθεί πέρα από την Τσεχοσλοβακία και θα πιάσει όχι μόνο τις ελίτ της Ανατολικής Ευρώπη, αλλά ακόμη και το φιλελεύθερο μέρος των λειτουργών του κόμματος της ΕΣΣΔ. Οι στρατηγοί είχαν τη δική τους επιχειρηματολογία υπέρ της στρατιωτικής λύσης του προβλήματος,- πιστεύει ο ιστορικός Αλεξάντρ Στικάλιν: σε αντίθεση με την Πολωνία, την Ουγγαρία και την την Ανατολική Γερμανία στην Τσεχοσλοβακία δεν βρίσκονταν σοβιετικά στρατεύματα.
- Τη σοβιετική ηγεσία την απασχολούσε από καιρό το γεγονός ότι στην Τσεχοσλοβακία δεν υπάρχουν σοβιετικά στρατεύματα και ότι ο χιλιάδων χιλιομέτρων διάδρομος από τη Δυτική Γερμανία ως τα σοβιετικά σύνορα στην ουσία μένει ανυπεράσπιστος. Συνεπώς, χρειάζεται να βρεθεί πρόσχημα για να καλυφθεί αυτό το κενό. Παρόμοιες σκέψεις διαδίδονταν ανάμεσα στους σοβιετικούς στρατηγούς πολύ πριν από τα γεγονότα του 1968. Η Άνοιξη της Πράγας τους έδωσε αφορμή να το κάνουν αυτό.
Σήμερα, πολλοί πολιτικοί αναλυτές λένε ότι η Σοβιετική Ένωση δρούσε ανάλογα με τις περιστάσεις. Ένα τέτοιο βήμα θα τολμούσε να κάνει οποιοσδήποτε ηγέτης οποιουδήποτε μεγάλου στρατιωτικο-πολιτικού συνασπισμού. Ωστόσο, η ζημία για τη φήμη του Κρεμλίνου αποδείχτηκε τεράστια. Στην καταστολή της Άνοιξης της Πράγας συμμετείχαν πέντε χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας, αλλά τη δόξα του «στραγγαλιστή της ελευθερίας» την αποκόμισε ακριβώς η Σοβιετική Ένωση - ο ηγέτης απαντά για όλους.
Στα μάτια της Δύσης η Άνοιξη της Πράγας έχει γίνει το λάβαρο του μαρτυρίου. Οι αρχές της μετασοβιετικής Τσεχίας το χρησιμοποιούσαν ως πολιτικό κεφάλαιο, που τοποθετήθηκε με επιτυχία στα «Πολιτικά Χρηματιστήρια» της Δύσης. Μια από τις σημαντικότερες συνέπειες της Άνοιξης της Πράγας είναι η ένταξη της Τσεχίας στην ομάδα των κορυφαίων ευρωπαϊκών δυνάμεων ως ισότιμο της μέλος,- θεωρεί ο πολιτικός αναλυτής Πάβελ Σβιατενκόφ.
- Η Τσεχία κατάφερε να μετατρέψει τον ρόλο της στα γεγονότα του 1968 σε ισότιμο εισιτήριο ένταξης στην ομάδα των ευρωπαϊκών χωρών. Η Τσεχία έχει σήμερα την δική της ψήφο στην Ευρώπη, όπου λαμάβάνεται υπόψη η θέση της. Δεν υπάρχει καμιά συναίσθηση ότι είναι μια φτωχή θετή κόρη, η οποία παίρνει επιδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η φωνή των Τσέχων πολιτικών ακούγεται πολύ καλά σε διεθνές επίπεδο. Η επιμονή του Προέδρου της Τσεχίας Βάτσλαβ Κλάους ανάγκασε την Ευρωπαϊκή Ένωση να κάνει ορισμένες παραχωρήσεις στην Πράγα κατά την υπογραφή της Συνθήκης της Λισαβόνας το 2009, - υπενθυμίζει ο Πάβελ Σβιατενκόφ. Κατά τη διάρκεια της ιστορίας τους, οι Τσέχοι ήταν αναγκασμένοι να ζήσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα υπό την προστασία πιο μεγάλων κρατικών οντοτήτων και έμαθαν, αποφεύγοντας ανοιχτές συγκρούσεις, να κερδίζουν πάντα για τον εαυτό τους το δικαίωμα ψήφου.
* Η άποψη της Σύνταξης μπορεί να μη συμπίπτει με την άποψη του/της αρθρογράφου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου