Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Β΄ Κεφάλαιο 4'. «Συμπεριφορά με διάκριση » «Ή πνευματική ειλικρίνεια χαρακτηρίζεται από την αγάπη»

Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Β΄ Κεφάλαιο 4'. 

«Συμπεριφορά με διάκριση » 

«Ή πνευματική ειλικρίνεια χαρακτηρίζεται από την αγάπη»

Λόγοι Β΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

«Ενέργειες με σύνεση και αγάπη»

 «Συμπεριφορά με διάκριση » 

- Γέροντα, όταν βλέπουμε κάποιον νά συμπεριφέρεται άσχημα, πρέπει νά τού πούμε κάτι;
- Ανάλογα μέ το τί άνθρωπος είναι. Χρειάζεται πολλή διάκριση και θείο φωτισμό στην εποχή μας.
Δεν είναι εύκολο να σας πω. Σέ μιά περίπτωση, όπως έχω δει, υπάρχουν πεντακόσιες υποπεριπτώσεις. Είναι μερικοί πού μπορούν να διορθωθούν και άλλοι πού δεν διορθώνονται, και μέ μιά δική μας παρατήρηση μπορεί νά αντιδράσουν. Ιδίως αν κάποιος εχη εγωισμό και τον θίξης, αντιδρά άσχημα. Ένώ καταλαβαίνει πολλές φορές ότι σφάλλει, άπό εγωισμό δέν υποχωρεί.
Και όταν τά ελατήρια μας δέν είναι αγνά, δηλαδή μαζί μέ το ενδιαφέρον ύπάρχη και υπερηφάνεια, και ή αγάπη δέν εΐναι καθαρή, δημιουργείται στον άλλο μεγάλη αντίδραση. Όταν ελέγχουμε κάποιον άπό αγάπη, μέ πόνο, είτε τήν καταλαβαίνει ό άλλος τήν αγάπη μας είτε όχι, ή αλλοίωση γίνεται στην καρδιά του, επειδή κινούμαστε άπό καθαρή αγάπη.
Ένώ ό έλεγχος πού γίνεται χωρίς αγάπη, μέ εμπάθεια, τόν κάνει τόν άλλο θηρίο, γιατί ή κακία μας προσκρούει στον εγωισμό του, και τότε βγάζει σπίθες, και ανάβει ή φωτιά, όπως όταν χτυπήση ό πυριόβολος -τό ατσάλι - στην στουρναρόπετρα. Όταν άνεχώμαστε τόν αδελφό μας άπό αγάπη, εκείνος τό καταλαβαίνει. Και όταν δέν εκδηλώνεται ή κακία μας, άλλα είναι εσωτερική, πάλι τήν καταλαβαίνει, γιατί τοϋ προκαλεί ταραχή-όπως ό διάβολος, ακόμη και όταν παρουσιάζεται σάν άγγελος φωτός, φέρνει ταραχή, ένώ ό πραγματικός Άγγελος φέρνει μιά απαλή ανέκφραστη αγαλλίαση.
- Δηλαδή, Γέροντα, όταν λέμε κάτι και δημιουργούνται αντιδράσεις, ξεκινάμε άπό εγωισμό;
- Γίνονται και πολλές παρεξηγήσεις· άλλα καταλαβαίνει ό ένας, άλλα ό άλλος. Νά έξετάζη όμως
κανείς πάντοτε τόν εαυτό του: «Γιατί θέλω νά τό πώ αυτό; Από πού ξεκινώ; Πονάω γι’ αυτό ή θέλω νά τό πώ, γιά νά φανώ καλός, νά επιδειχθώ;». Άν κανείς έξαγνισθή, τότε, εϊτε θυμώση εϊτε φωνάξη εϊτε κάνη μιά παρατήρηση, τά έλατήριά του θά είναι αγνά. Μετά πάνε όλα κανονικά, επειδή κινείται με διάκριση.
Γιατί διάκριση είναι ό εξαγνισμός, ό θειος φωτισμός, ή πνευματική διαύγεια. Επομένως πώς νά ύπάρχη εγωισμός εκεί μέσα; Και όταν τά ελατήρια είναι αγνά, ό άνθρωπος έχει ανάπαυση. Άπό αυτό θά διακρίνετε αν ή κάθε ενέργεια σας είναι καλή.
Πολλές φορές δέν καταλαβαίνετε ότι ό τρόπος με τον όποιο λέτε κάτι στον άλλον έχει ύφος διευθυντού: «Έτσι και έτσι πρέπει νά γίνη αυτό». Μπαίνει ό εγωισμός και τον τινάζετε τον άλλο στον αέρα. Αν υπάρχουν αγνά ελατήρια και ταπείνωση, ή παρατήρηση βοηθάει τον άλλο· διαφορετικά, μπαίνει ό εγωισμός και φέρνει αντίθετο αποτέλεσμα. Νά βγάλετε τον εαυτό σας, τον εγωισμό σας, άπό τις ενέργειες σας. Τότε θά κινήσθε όλο άπό αγνά ελατήρια. Ή αδιάκριτη συμπεριφορά τις περισσότερες φορές κάνει μεγαλύτερο κακό άπό τήν συμπεριφορά των τρελλών πού έχουν το ακαταλόγιστο και σπάζουν κεφάλια, διότι οι αδιάκριτοι με τά κοφτερά τους λόγια πληγώνουν ευαίσθητες ψυχές και πολλές φορές τις τραυματίζουν θανάσιμα, γιατί τις φέρνουν σε απόγνωση. Είναι και μερικοί πού συμπεριφέρονται μέ τον ίδιο τρόπο προς όλους.
Δέν μπορούμε όμως σέ μιά δακτυλήθρα νά βάλουμε όσο βάζουμε σέ ένα βαρέλι· ή νά φορτώσουμε ένα βόδι όσο ένα άλογο. Το βόδι είναι γιά νά τραβάη το αλέτρι δέν γίνεται νά τού βάλουμε σαμάρι και νά τό φορτώσουμε. Το άλογο πάλι κακώς το βάζουμε στό αλέτρι, γιατί είναι γιά νά σηκώνη βάρος. Γιά άλλη δουλειά είναι τό ένα, γιά άλλη τό άλλο.
Νά μή θέλουμε νά βάλουμε όλον τον κόσμο στό δικό μας καλούπι. Ό καθένας έχει τό δικό του.
Νά παραβλέπουμε και μερικά, όταν δέν βλάπτουν. Έάν μπορούσαν νά μπουν σέ τάξη όλοι οι άνθρωποι σ" αυτήν τήν ζωή, δέν θά γίνονταν αταξίες και θά ήταν και εδώ Παράδεισος.
Νά μήν έχουμε λοιπόν απαιτήσεις παράλογες άπό τους άλλους.

 «Ή πνευματική ειλικρίνεια χαρακτηρίζεται από την αγάπη»

Ό κόσμος πάει άσχημα σήμερα, γιατί όλοι λένε μεγάλες «αλήθειες», πού δεν ανταποκρίνονται όμως στην πραγματικότητα. Τά γλυκά λόγια και οι μεγάλες αλήθειες έχουν αξία, όταν βγαίνουν άπό αληθινά στόματα, και πιάνουν τόπο μόνο στους καλοπροαίρετους ανθρώπους και σ' εκείνους πού έχουν καθαρό νου.
- Γέροντα, υπάρχει ειλικρίνεια κοσμική και ειλικρίνεια πνευματική;
- Ναι, βέβαια. Ή κοσμική ειλικρίνεια έχει άδιακρισία.
- Μιλάει δηλαδή κανείς εύκαίρως-άκαίρως;
- Έκτος άπό αυτό· ή αλήθεια είναι αλήθεια· άλλα, αν πής καμμιά φορά τήν αλήθεια χωρίς διάκριση, αυτό δεν είναι αλήθεια. Π.χ. είναι αλήθεια ότι ό τάδε είναι βλαμμένος. Αν πάς όμως νά το πής αυτό, δεν ωφελείς. Ή άλλος λέει: «Γιά νά είμαι ειλικρινής, θά πάω νά αμαρτήσω στην πλατεία». Αυτό δεν είναι ειλικρίνεια. Οποιος έχει πολλή διάκριση, έχει αρχοντική αγάπη, θυσία και ταπείνωση, και τήν πικρή ακόμη αλήθεια τήν λέει με πολλή απλότητα και τήν γλυκαίνει με τήν καλωσύνη του, με αποτέλεσμα νά ώφελή πιό θετικά άπό τά γλυκά λόγια, όπως τά πικρά φάρμακα ωφελούν περισσότερο άπό τά γλυκά σιρόπια.
Ή αλήθεια, όταν χρησιμοποιήται χωρίς διάκριση, μπορεί νά κάνη έγκλημα. Μερικοί ενεργούν εν ονόματι της αληθείας και εγκληματούν. Όταν κανείς έχη ειλικρίνεια χωρίς διάκριση, μπορεί νά κάνη διπλό κακό· πρώτα στον εαυτό του και ύστερα στους άλλους, γιατί αύτη ή ειλικρίνεια δέν έχει σπλάχνα. Όποιος θέλει νά είναι πράγματι ειλικρινής, ας ξεκινήση νά είναι ειλικρινής πρώτα με τόν εαυτό του, γιατί άπό 'κεϊ ξεκινάει ή πνευματική ειλικρίνεια. Όταν κανείς δέν είναι ειλικρινής με τόν εαυτό του, κοροϊδεύει και αδικεί τουλάχιστον μόνον τον εαυτό του. Όταν όμως συμπεριφέρεται χωρίς ειλικρίνεια προς τους άλλους, άμαρτάνει θανάσιμα, γιατί κοροϊδεύει τους άλλους.
- Μπορεί, Γέροντα, νά κινήται κανείς έτσι άπό απλότητα;
- Τί απλότητα! Πού την βρήκες σε έναν τέτοιο άνθρωπο την απλότητα! Αν είναι παιδάκι, θά έχη απλότητα. Αν είναι Άγιος, θά έχη απλότητα. Αν είναι μεγάλος και δέν είναι καθυστερημένος στο μυαλό και κινήται έτσι, θά είναι διάβολος.
- Και πώς αισθάνεται αυτός;
- Κόλαση σωστή. Ό ένας πειρασμός διαδέχεται τόν άλλο. Συνέχεια πειρασμοί.
- Γέροντα, δέν πρέπει όμως νά φέρεται κανείς με ευθύτητα;
- Ή ευθύτητα, έτσι όπως τήν χρησιμοποιούν πολλοί, έχει ένα νομικό πνεύμα. «Είμαι ευθύς, λένε, "κηρύττω επί των δωμάτων1», και κάνουν τόν άλλον ρεζίλι, άλλα τελικά γίνονται οί ίδιοι ρεζίλι.


1. Βλ. Λουκ. 12,3. 2.
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
                              ΛΟΓΟΙ  Β΄
             ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ

               ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ

                   
       «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»

                    ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Β΄ Μέρος 4ον Κεφάλαιο 2ον. 1) «Νά πιστέψουμε φιλότιμα στον Θεό»

Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Β΄ Μέρος 4ον Κεφάλαιο 2ον.

1) «Νά πιστέψουμε φιλότιμα στον Θεό»

Λόγοι Β΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Ή πίστη και ή εμπιστοσύνη στον Θεό

«Νά πιστέψουμε φιλότιμα στον Θεό»

- Γέροντα, στενοχωριέμαι για τους λογισμούς απιστίας πού έχω.
- Τό ότι στενοχωριέσαι και δεν τους δέχεσαι, σημαίνει ότι αυτοί οι λογισμοί είναι από τόν πονηρό. Μερικές φορές ό Χριστός επιτρέπει νά έχουμε λογισμούς αμφιβολίας ή απιστίας, για νά δη την διάθεση καί τό φιλότιμο μας.
Ό δικός μας όμως Θεός δέν είναι μύθος όπως ό Δίας, ό Απόλλων κ.λπ. Ή θρησκεία μας είναι αληθινή, ζωντανή. Έχουμε νέφος Αγίων, όπως αναφέρει καί ό Απόστολος Παύλος[1], οι όποιοι γνώρισαν τόν Χριστό, Τόν έζησαν άπό κοντά καί θυσιάσθηκαν γι' Αυτόν.
Καί στην εποχή μας υπάρχουν άνθρωποι αφιερωμένοι στον Θεό πού ζουν ουράνιες καταστάσεις καί έχουν επαφή με Αγγέλους, με Αγίους, ακόμη καί με τόν Χριστό καί την Παναγία.
Καί θά σου πω κάτι άπό τόν εαυτό μου, γιά νά σε βοηθήσω.
Βλέπεις, γίνομαι καί εγώ... αιμοδότης· φανερώνω ορισμένα γεγονότα, γιά νά βοηθήσω. Όπου βλέπω θησαυρισμένη γνώση καί παραγκωνισμένη πίστη, την πίστη θέλω νά ενισχύσω, γι' αυτό και λέω μερικά γεγονότα πίστεως.
Όταν ήμουν μικρός, στην Κόνιτσα, διάβαζα πολλούς βίους
-Αγίων καί έδινα καί στά άλλα παιδιά νά διαβάσουν ή τά μάζευα καί διαβάζαμε μαζί. Θαύμαζα τήν μεγάλη άσκηση καί τις νηστείες πού έκαναν οι Άγιοι καί προσπαθούσα νά κάνω καί εγώ ό,τι έκαναν εκείνοι. Άπό τήν νηστεία ό λαιμός μου είχε γίνει σάν το κοτσάνι άπό το κεράσι.
Τά παιδιά με πείραζαν. «Θά πέση το κεφάλι σου!», μού έλεγαν. Τι τραβούσα! Τέλος πάντων. Άπό τήν
άλλη, ό μεγάλος μου αδελφός, επειδή αρρώσταινα άπό τις νηστείες καί φοβόταν μήπως δέν τελειώσω τό σχολείο, μού έπαιρνε τά Συναξαράκια των Αγίων πού διάβαζα.
Μετά τά έκρυβα στο δάσος, στο εξωκλήσι της Αγίας Βαρβάρας, καί πήγαινα εκεί κρυφά καί διάβαζα. Μιά μέρα κάποιος γείτονας, ονόματι Κώστας, είπε στον αδελφό μου: «Θά τόν κάνω εγώ νά άλλάξη μυαλό, νά πετάξη αυτά τά βιβλία πού διαβάζει καί νά άφήση καί τις νηστείες καί τις προσευχές».
Μέ βρήκε λοιπόν - ήμουν περίπου δεκαπέντε χρονών τότε - καί άρχισε νά μού λέη τήν θεωρία τού Δαρβίνου.
Έλεγε-έλεγε, ώσπου μέ ζάλισε. Έτσι όπως ήμουν ζαλισμένος, πήγα κάτ' ευθείαν στο δάσος, στο εξωκλήσι τής Αγίας Βαρβάρας. Μπήκα μέσα καί άρχισα νά παρακαλώ τόν Χριστό.
«Χριστέ μου, άν ύπάρχης, νά μού παρουσιασθής», έλεγα καί έκανα συνέχεια γιά πολλή ώρα μετάνοιες. Ήταν καλοκαίρι. Ό ιδρώτας έτρεχε, είχα γίνει μούσκεμα· είχα αποκάμει τελείως.
Άλλα ούτε είδα ούτε άκουσα τίποτε. Ούτε ό Θεός νά μέ οικονομήση λίγο, έστω μέ ένα μικρό σημείο, κάποιον κρότο, κάποια σκιά· παιδί ήμουν στό κάτω-κάτω.
Καί άν τό έβλεπε κανείς ανθρωπίνως ή μέ τήν λογική, θά έλεγε: «Κρίμα, Θεέ μου, τό ταλαίπωρο! Άπό έντεκα χρονών ανέβαινε στά βράχια, έκανε τέτοια άσκηση, καί τώρα περνάει μιά κρίση. Τό ζάλισε ό άλλος μέ κάτι ανόητες θεωρίες.
Μέσα στό σπίτι έχει δυσκολίες άπό τόν αδελφό του. Έφυγε στο δάσος, για να Σου ζήτηση βοήθεια...». Όμως τίποτε-τίποτε-τίποτε! Άποκαμωμένος από τις πολλές μετάνοιες κάθησα λίγο κάτω. Τότε σκέφθηκα: «Καλά, όταν ρώτησα τον Κώστα τί γνώμη έχει εκείνος γιά τον Χριστό, τί μου είπε; "Ήταν ό πιο καλός, ό πιο δίκαιος άνθρωπος, μου είχε πει, καί, επειδή κήρυττε δικαιοσύνη, θίχτηκαν τά συμφέροντα τών Φαρισαίων καί Τον σταύρωσαν από φθόνο"».
Τότε είπα: «Άφοΰ ό Χριστός ήταν τόσο καλός άνθρωπος, τόσο δίκαιος, καί δέν είχε παρουσιασθή ποτέ άλλος όμοιος Του, καί οί άλλοι άπό φθόνο καί κακία
Τόν θανάτωσαν, αξίζει γι' Αυτόν τον άνθρωπο νά κάνω περισσότερα άπό όσα έκανα, ακόμη καί νά πεθάνω». Μόλις τό αντιμετώπισα έτσι, παρουσιάσθηκε ό Χριστός μέσα σέ πολύ φως - έλαμψε τό εκκλησάκι -καί μοϋ είπε: « Έγώ είμι ή Άνάστασις καί ή ζωή, ό πιστεύων εις έμέ, καν άποθάνη, ζήσεται»[2].
Τά λόγια αυτά διάβαζα καί στό ανοιχτό Ευαγγέλιο, τό όποιο κρατούσε στο ένα χέρι. Μού έκανε τέτοια αλλοίωση εσωτερική, πού έλεγα συνέχεια: «Έλα τώρα έδώ, Κώστα, νά τά πούμε, άν ύπάρχη ή δέν υπάρχη Θεός».
Βλέπεις, ό Χριστός, γιά νά παρουσιασθή, περίμενε τήν δική μου φιλότιμη αντιμετώπιση. Καί άν άπό ένα παιδί ζητά τήν φιλότιμη αντιμετώπιση, πόσο μάλλον άπό έναν μεγάλο;
- Μερικοί, Γέροντα, αμφισβητούν όλη τήν θεία Οικονομία.
- Μά πώς μπορεί νά θεωρηθή παραμύθι όλη αυτή ή ιστορία μέ τόν Χριστό; Τόσα πού διαβάζουμε στους Προφήτες πού έζησαν επτακόσια χρόνια προ Χριστού καί μιλούν μέ τόσες λεπτομέρειες γιά τόν Χριστό, αυτό δέν τους προβληματίζει; Ή Παλαιά Διαθήκη αναφέρει ακριβώς ακόμη καί γιά πόσα χρήματα θά προδώσουν τόν Χριστό[3].
Ύστερα λέει ότι τά χρήματα αυτά δεν θά τά βάλουν οι Εβραίοι στό ταμείο του Ναού, γιατί θά είναι αντίτιμο αίματος, αλλά θά αγοράσουν ένα χωράφι, γιά νά θάβουν τους ξένους[4]. Εκπληρώθηκε ή προφητεία του Προφήτη Ζαχαρία κ.ά.
Τόσο ξεκάθαρα πράγματα! Μέχρι τέτοιο σημείο λεπτομέρειες! Ακόμη και γιά τά ιμάτια Του αναφέρει τί θά γίνουν[5]! Και όλα αυτά λέχθηκαν τόσα χρόνια πριν από την Γέννηση του Χρίστου. Πώς λοιπόν εγώ νά φέρω λογισμό απιστίας;
Βλέπουμε υστέρα τον Απόστολο Παύλο! Διώκτης ήταν. Πήγαινε στην Δαμασκό γιά άλλον σκοπό. Του παρουσιάζεται ό Χριστός καί του λέει: «Σαούλ, Σαούλ, τί με διώκεις;». «Ποιος είσαι, κύριε;», ρωτάει εκείνος. «Έγώ είμαι ό Χριστός, πού εσύ καταδιώκεις».
Καί μετά πληροφορεί τον Άνανία ό Χριστός καί τον βαπτίζει[6]! Καί στην συνέχεια πόσο ταλαιπωρήθηκε, πόσο αγωνίσθηκε ό Απόστολος Παύλος, γιά νά κηρύξη σέ όλα τά έθνη! Ύστερα πόσοι Μάρτυρες! Έντεκα εκατομμύρια Μάρτυρες! Αυτοί όλοι χαμένο το είχαν;
Πώς νά τά ξεχάση κανείς όλα αυτά; Αν διάβαση λίγο το Ευαγγέλιο, μπορεί νά μην πιστέψη; Καί αν υπήρχαν μερικές λεπτομέρειες ακόμη, αυτό πολύ θά βοηθούσε νά πιστέψουν όλοι οι άνθρωποι. Αλλά ό Θεός σκόπιμα δέν το επέτρεψε, γιά νά κοσκινισθούν οι άνθρωποι, γιά νά δη πόσοι Τον αγαπούν, πόσοι θυσιάζονται γι' Αυτόν, χωρίς νά περιμένουν θαύματα κ.λπ.
Έναν φιλότιμο άνθρωπο, νομίζω, δέν τον αγγίζουν, δέν τόν επηρεάζουν όσα βλάσφημα καί αν ακούση.
Πρέπει νά πιστέψη κανείς στον Θεό φιλότιμα, όχι νά θέλη θαύμα, γιά νά πιστέψη. Όταν βλέπω μεγάλους νά μοϋ ζητοϋν νά δουν κανένα θαύμα, γιά νά πιστέψουν, ξέρεις πώς γίνομαι;
Να ήταν μικροί, θα είχαν κάποια δικαιολογία λόγω της ηλικίας· αλλά αυτοί νά μήν έχουν κάνει τίποτε για τον Χριστό καί νά λένε «νά δοϋμε κάτι, γιά νά πιστέψουμε», αυτό είναι πολύ φθηνό πράγμα. Μήπως, καί θαύμα νά δουν, θά βοηθηθούν; Θά πουν ότι είναι μαγεία κ.λπ.

1. Βλ. Εβρ. 12, 1.
2. Ίω. 11,25-26.
3. Βλ. Ζαχ. 11,1-13.
4. Πρβ. Ίερ. 18,2 καί 39, 9· Ματθ. 27, 7-9.
5. Βλ. Ψαλμ. 21, 19.
6. Βλ. Πράξ. 9, 1-18.

Απόσπασμα από τις σελίδες  261 -265 του βιβλίου:

            ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
                              ΛΟΓΟΙ  Β΄      
                ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ
                  ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
       «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
                ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ  

Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Β΄ Μέρος 4ον Κεφάλαιο 1ον. 1) «Νά αφεθούμε στην Θεία πρόνοια» 2) «Ό Θεός αξιοποιεί τά πάντα γιά τό καλό»

Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Β΄ Μέρος 4ον Κεφάλαιο 1ον.

1) «Νά αφεθούμε στην Θεία πρόνοια» 

2) «Ό Θεός αξιοποιεί τά πάντα γιά τό καλό»

Λόγοι Β΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

 Ή πρόνοια του Θεού για τον άνθρωπο

«Νά αφεθούμε στην Θεία πρόνοια»

Όποιος παρακολουθεί τις ευεργεσίες τοΰ Θεού, μαθαίνει νά εξαρτά τον εαυτό του άπό την θεία πρόνοια. Νιώθει μετά σάν το μωρό στην κούνια πού, αν το άφήση γιά λίγο ή μητέρα του, αρχίζει νά κλαίη, μέχρι νά τρέξη πάλι κοντά του.
Αν άφεθή κανείς στον Θεό, είναι μεγάλη υπόθεση. Όταν πρωτοπήγα στην Ιερά Μονή Στομίου, δεν είχα πού νά μείνω. Όλο το μοναστήρι ήταν γεμάτο μπάζα.
Βρήκα μιά γωνιά κοντά στην μάνδρα, έβαλα κάτι άπό πάνω, γιά νά τήν σκεπάσω λίγο, και έκεϊ περνούσα τά βράδυα καθιστός, γιατί δεν χωρούσα νά ξαπλώσω.
Μιά μέρα ήρθε ένας γνωστός μου ιερομόναχος καί μού λέει: «Καλά, πώς μένεις εδώ;». «Γιατί, του λέω, οι κοσμικοί είχαν περισσότερα άπό μας; Όταν είπαν στον Κανάρη, τότε πού ζήτησε δάνειο, "δεν έχεις Πατρίδα", εκείνος είπε: "Θά αποκτήσουμε Πατρίδα".
Αν κοσμικός άνθρωπος είχε τέτοια πίστη, εμείς νά μήν έχουμε εμπιστοσύνη στον Θεό; Αφού ή Παναγία οικονόμησε νά βρεθώ εδώ, δέν θά φροντίση γιά το μοναστήρι της, όταν ερθη ή ώρα;». Καί πράγματι, πώς τά οικονόμησε σιγά-σιγά όλα ή Παναγία!
Θυμάμαι, όταν ερριχναν οί μάστορες το μπετόν, γιά νά φτιάξουν τήν πλάκα στά κελλιά πού είχαν καή, δέν έφθασαν τά τσιμέντα. Υπολειπόταν το ένα τρίτο, γιά νά τελείωση ή πλάκα. Έρχονται οί μάστορες καί μού λένε: «Τά τσιμέντα τελειώνουν.
Νά αραιώσουμε τό μπετόν, γιά νά φθάση γιά όλη τήν πλάκα». «Όχι, τους λέω, συνεχίστε κανονικά». Νά φέρουμε άλλα δεν γινόταν, γιατί τά ζώα ήταν στον κάμπο. Έπρεπε νά πάνε οι μάστορες δυο ώρες ώς την Κόνιτσα και δυο ώρες ώς τον κάμπο, στά χωράφια, γιά νά βρουν ζώα.
Πότε νά πάνε, πότε νά γυρίσουν. Ύστερα, οι άνθρωποι είχαν τις δουλειές τους· δεν μπορούσαν νά
έρθουν άλλη μέρα. Βλέπω, είχαν ρίξει τά δύο τρίτα της πλάκας. Μπήκα στο εκκλησάκι και λέω: «Τί θα γίνη τώρα, Παναγία μου; Σέ παρακαλώ, βοήθησε μας». Μετά βγήκα έξω...
- Καί τί έγινε, Γέροντα;
- Καί ή πλάκα τελείωσε καί τά τσιμέντα περίσσεψαν!
- Οι μάστορες το κατάλαβαν;
- Πώς δέν τό κατάλαβαν. Είναι μερικές φορές πολύ μεγάλη ή βοήθεια του Θεού καί της Παναγίας!

«Ό Θεός αξιοποιεί τά πάντα γιά τό καλό»

- Γέροντα, μερικές φορές ξεκινάμε νά κάνουμε μιά δουλειά καί παρουσιάζονται ένα σωρό εμπόδια. Πώς θά καταλάβουμε αν τά εμπόδια είναι άπό τον Θεό;
- Νά εξετάσουμε αν φταίμε εμείς. Αν δέν φταίμε, τό εμπόδιο θά είναι άπό τον Θεό γιά τό καλό μας. Γι' αυτό δέν πρέπει κανείς νά στενοχωριέται, αν δέν έγινε ή δουλειά ή αν καθυστέρησε νά τελείωση.
Μιά φορά κατέβαινα βιαστικός άπό τήν Ιερά Μονή Στομίου, νά πάω στην Κόνιτσα γιά μιά επείγουσα δουλειά. Σέ ένα δύσκολο σημείο του δρόμου - Γολγοθά τό έλεγα - συνάντησα έναν γνωστό του μοναστηριού, τον μπαρμπα-Άναστάση, μέ τρία ζώα φορτωμένα.
Άπό τήν πολλή ανηφόρα είχαν άναποδογυρισθή τά σαμάρια τους καί ένα ζώο ήταν κοντά στον γκρεμό καί κόντευε νά πέση κάτω. «Ό Θεός σ' έστειλε, Πάτερ», μου είπε ό μπαρμπα-Άναστάσης.
Τον βοήθησα νά τά ξεφορτώσουμε καί να τά ξαναφορτώσουμε, τά βάλαμε και στον δρόμο και τον άφησα. Όταν προχώρησα αρκετά, έφθασα σε ένα σημείο όπου μόλις πριν λίγο είχε γίνει κατολίσθηση σε μήκος τριακόσια μέτρα και είχε φαγωθη το μονοπάτι.
Δένδρα καί πέτρες είχαν κατεβή στό ποτάμι. Αν δεν καθυστερούσα, θα βρισκόμουν εκεί την ώρα ακριβώς που έγινε ή κατολίσθηση. «Μπαρμπα-Άναστάση, είπα, μ' έσωσες. Ό Θεός σ' έστειλε». Ό Χριστός από ψηλά βλέπει τον καθένα μας πώς ενεργεί καί ξέρει πώς και πότε θά ένεργήση γιά το καλό μας.
Ξέρει πώς καί που θά μας οδήγηση, αρκεί εμείς να ζητούμε βοήθεια, νά του λέμε τις επιθυμίες μας καί νά αφήνουμε Εκείνον όλα νά τά κανονίζη. Έγώ, όταν ήμουν στην Ιερά Μονή Φιλόθεου, ήθελα νά πάω στην έρημο· σκεφτόμουν νά φύγω σέ ένα ερημονήσι.
Είχα συμφωνήσει μάλιστα με έναν βαρκάρη νά ερθη νά με πάη, άλλα τελικά δεν ήρθε. Ήταν οικονομία Θεοΰ, γιατί ήμουν ακόμη άπειρος καί θά πάθαινα μεγάλη ζημιά στό ερημονήσι· θά με αφάνιζαν οί δαίμονες.
Άφοϋ δεν μπόρεσα νά πάω εκεί, στράφηκα προς τά Κατουνάκια. Αγάπησα τήν έρημο τών Κατουνακίων καί προσευχόμουν καί ετοιμαζόμουν νά πάω εκεί. Ήθελα νά άσκητέψω κοντά στον Γερο-Πέτρο[1], έναν πολύ πνευματικό Πατέρα.
Μου συνέβη όμως ένα γεγονός πού με ανάγκασε νά πάω στην Κόνιτσα καί όχι στά Κατουνάκια. Ένα βράδυ μετά το Απόδειπνο είχα άποσυρθή στό κελλί μου καί προσευχόμουν ως αργά. Κατά τις ένδεκα τήν νύχτα ξάπλωσα νά ησυχάσω λίγο.
Μιάμιση ή ώρα ξύπνησα με το σήμαντρο της μονής πού μας καλούσε στον Ναό. 'Έκανα νά σηκωθώ, αλλά ήταν αδύνατο. Μιά αόρατη δύναμη μέ κρατούσε ακίνητο. Κατάλαβα ότι κάτι συμβαίνει. Έμεινα καθηλωμένος στο κρεββάτι μέχρι τις δώδεκα τό μεσημέρι.
Μπορούσα να προσεύχωμαι, νά σκέφτωμαι, άλλα δεν μπορούσα νά κινηθώ καθόλου. Ένώ βρισκόμουν σ' αυτήν τήν κατάσταση, είδα σάν σέ τηλεόραση άπό τήν μιά μεριά τά Κατουνάκια και άπό τήν άλλη τήν Μονή Στομίου στην Κόνιτσα.
Έγώ με λαχτάρα γύρισα τά μάτια μου προς τά Κατουνάκια. Μιά φωνή τότε - ήταν της Παναγίας - μου είπε καθαρά: «Δεν θά πάς στά Κατουνάκια· θά πάς στην Μονή Στομίου». «Παναγία μου, έγώ έρημο Σου ζητούσα και Έσύ με στέλνεις στον κόσμο;», είπα.
Ακουσα ξανά τήν ϊδια φωνή νά μοΰ λέη αυστηρά: «Θά πάς νά συνάντησης τό τάδε πρόσωπο, τό όποιο θά σέ βοηθήση πολύ». Αμέσως λύθηκα άπό εκείνο τό αόρατο δέσιμο και πλημμύρισε ή καρδιά μου άπό τήν θεία Χάρη.
Μετά πήγα και τό είπα στον Πνευματικό. «Αυτό είναι τό θέλημα τοϋ Θεού, μού είπε ό Πνευματικός. Μήν κάνης όμως λόγο γιά τό γεγονός. Πές πώςγιά λόγους υγείας -έβγαζα αίμα εκείνη τήν εποχή - θά χρειασθή νά βγής άπό τό Όρος και πήγαινε».
Άλλο ήθελα έγώ, άλλα ό Θεός είχε τό σχέδιο Του. Σκέφθηκα ότι ήταν θέλημα Θεού νά ανακαινίσω αυτό τό μοναστήρι, και έτσι θά εκπληρωνόταν και ένα τάμα πού είχα κάνει στην Παναγία, όταν υπηρετούσα στον στρατό, τότε μέ τον πόλεμο.
«Παναγία μου, είχα πει τότε, βοήθησε με νά γίνω καλόγερος και θά δουλέψω τρία χρόνια νά Σου φτιάξω πάλι τό καμένο Σου μοναστήρι». Όπως αποδείχθηκε όμως έκ των υστέρων, ό κύριος λόγος πού ή Παναγία μέ έστειλε έκει ήταν, γιά νά βοηθηθούν οι ογδόντα οικογένειες πού είχαν γίνει προ- τεσταντικές νά επιστρέψουν στην Όρθοδοξία.
Ό Θεός συχνά επιτρέπει νά γίνη αυτό πού είναι γιά τό συμφέρον τών πολλών. Δέν κάνει ποτέ ένα καλό μόνο του, άλλα τρία-τέσσερα καλά μαζί.
Ούτε ποτέ επιτρέπει νά γίνη ένα κακό, έάν δέν βγουν άπό αυτό πολλά καλά. Όλα τά αξιοποιεί γιά όφελος μας, και τά στραβά και τά επικίνδυνα.
Τό καλό μέ τό κακό είναι ανακατεμένα· καλά θα ήταν νά είναι χωρισμένα, άλλα μπαίνουν τά προσωπικά συμφέροντα και ανακατεύονται.
Ό Θεός όμως και αυτό τό μπερδεμένο τό αξιοποιεί. Γι' αυτό πρέπει νά πιστεύουμε ότι ό Θεός επιτρέπει νά γίνεται μόνον ο,τι μπορεί νά βγή σε καλό, γιατί αγαπά τό πλάσμα Του. Μπορεί λ.χ. νά έπιτρέψη έναν μικρό πειρασμό, γιά νά μας προστατέψη άπό έναν μεγαλύτερο.
Μιά φορά στο Αγιον Όρος ένας λαϊκός πήγε σε κάποιο πανηγύρι σε ένα μοναστήρι. "Ήπιε λίγο και μέθυσε. Όταν έφυγε άπό τό μοναστήρι, έπεσε κάτω, και καθώς χιόνιζε, τον σκέπασε τό χιόνι. Άπό την σπιρτάδα πού είχε ή αναπνοή του άνοιξε μιά τρύπα στό χιόνι.
Κάποια στιγμή περνούσε ένας άπό εκεί καί είδε την τρύπα. «Τί είναι 'δώ, πηγή;», αναρωτήθηκε. Χτυπάει μέ τό μπαστούνι, «ώχ!» φώναξε ό μεθυσμένος, καί έτσι οικονόμησε ό Θεός νά σωθή.

1. Βλ. Γέροντος Παϊσίου Άγιορείτου, Άγιορεΐται Πατέρες και Αγιορείτικα, σ. 64-73.

Απόσπασμα από τις σελίδες  253 -257 του βιβλίου:

            ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
                              ΛΟΓΟΙ  Β΄      
                ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ
                  ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
       «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
                ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ  

Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Β΄ Κεφάλαιο 4'. «Συμπεριφορά με διάκριση » «Ή πνευματική ειλικρίνεια χαρακτηρίζεται από την αγάπη»

Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Β΄ Κεφάλαιο 4'. 

«Συμπεριφορά με διάκριση »

 «Ή πνευματική ειλικρίνεια χαρακτηρίζεται από την αγάπη»

Λόγοι Β΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

«Ενέργειες με σύνεση και αγάπη»

 «Συμπεριφορά με διάκριση » 

- Γέροντα, όταν βλέπουμε κάποιον νά συμπεριφέρεται άσχημα, πρέπει νά τού πούμε κάτι;
- Ανάλογα μέ το τί άνθρωπος είναι. Χρειάζεται πολλή διάκριση και θείο φωτισμό στην εποχή μας.
Δεν είναι εύκολο να σας πω. Σέ μιά περίπτωση, όπως έχω δει, υπάρχουν πεντακόσιες υποπεριπτώσεις. Είναι μερικοί πού μπορούν να διορθωθούν και άλλοι πού δεν διορθώνονται, και μέ μιά δική μας παρατήρηση μπορεί νά αντιδράσουν. Ιδίως αν κάποιος εχη εγωισμό και τον θίξης, αντιδρά άσχημα. Ένώ καταλαβαίνει πολλές φορές ότι σφάλλει, άπό εγωισμό δέν υποχωρεί.
Και όταν τά ελατήρια μας δέν είναι αγνά, δηλαδή μαζί μέ το ενδιαφέρον ύπάρχη και υπερηφάνεια, και ή αγάπη δέν εΐναι καθαρή, δημιουργείται στον άλλο μεγάλη αντίδραση. Όταν ελέγχουμε κάποιον άπό αγάπη, μέ πόνο, είτε τήν καταλαβαίνει ό άλλος τήν αγάπη μας είτε όχι, ή αλλοίωση γίνεται στην καρδιά του, επειδή κινούμαστε άπό καθαρή αγάπη.
Ένώ ό έλεγχος πού γίνεται χωρίς αγάπη, μέ εμπάθεια, τόν κάνει τόν άλλο θηρίο, γιατί ή κακία μας προσκρούει στον εγωισμό του, και τότε βγάζει σπίθες, και ανάβει ή φωτιά, όπως όταν χτυπήση ό πυριόβολος -τό ατσάλι - στην στουρναρόπετρα. Όταν άνεχώμαστε τόν αδελφό μας άπό αγάπη, εκείνος τό καταλαβαίνει. Και όταν δέν εκδηλώνεται ή κακία μας, άλλα είναι εσωτερική, πάλι τήν καταλαβαίνει, γιατί τοϋ προκαλεί ταραχή-όπως ό διάβολος, ακόμη και όταν παρουσιάζεται σάν άγγελος φωτός, φέρνει ταραχή, ένώ ό πραγματικός Άγγελος φέρνει μιά απαλή ανέκφραστη αγαλλίαση.
- Δηλαδή, Γέροντα, όταν λέμε κάτι και δημιουργούνται αντιδράσεις, ξεκινάμε άπό εγωισμό;
- Γίνονται και πολλές παρεξηγήσεις· άλλα καταλαβαίνει ό ένας, άλλα ό άλλος. Νά έξετάζη όμως
κανείς πάντοτε τόν εαυτό του: «Γιατί θέλω νά τό πώ αυτό; Από πού ξεκινώ; Πονάω γι’ αυτό ή θέλω νά τό πώ, γιά νά φανώ καλός, νά επιδειχθώ;». Άν κανείς έξαγνισθή, τότε, εϊτε θυμώση εϊτε φωνάξη εϊτε κάνη μιά παρατήρηση, τά έλατήριά του θά είναι αγνά. Μετά πάνε όλα κανονικά, επειδή κινείται με διάκριση.
Γιατί διάκριση είναι ό εξαγνισμός, ό θειος φωτισμός, ή πνευματική διαύγεια. Επομένως πώς νά ύπάρχη εγωισμός εκεί μέσα; Και όταν τά ελατήρια είναι αγνά, ό άνθρωπος έχει ανάπαυση. Άπό αυτό θά διακρίνετε αν ή κάθε ενέργεια σας είναι καλή.
Πολλές φορές δέν καταλαβαίνετε ότι ό τρόπος με τον όποιο λέτε κάτι στον άλλον έχει ύφος διευθυντού: «Έτσι και έτσι πρέπει νά γίνη αυτό». Μπαίνει ό εγωισμός και τον τινάζετε τον άλλο στον αέρα. Αν υπάρχουν αγνά ελατήρια και ταπείνωση, ή παρατήρηση βοηθάει τον άλλο· διαφορετικά, μπαίνει ό εγωισμός και φέρνει αντίθετο αποτέλεσμα. Νά βγάλετε τον εαυτό σας, τον εγωισμό σας, άπό τις ενέργειες σας. Τότε θά κινήσθε όλο άπό αγνά ελατήρια. Ή αδιάκριτη συμπεριφορά τις περισσότερες φορές κάνει μεγαλύτερο κακό άπό τήν συμπεριφορά των τρελλών πού έχουν το ακαταλόγιστο και σπάζουν κεφάλια, διότι οι αδιάκριτοι με τά κοφτερά τους λόγια πληγώνουν ευαίσθητες ψυχές και πολλές φορές τις τραυματίζουν θανάσιμα, γιατί τις φέρνουν σε απόγνωση. Είναι και μερικοί πού συμπεριφέρονται μέ τον ίδιο τρόπο προς όλους.
Δέν μπορούμε όμως σέ μιά δακτυλήθρα νά βάλουμε όσο βάζουμε σέ ένα βαρέλι· ή νά φορτώσουμε ένα βόδι όσο ένα άλογο. Το βόδι είναι γιά νά τραβάη το αλέτρι δέν γίνεται νά τού βάλουμε σαμάρι και νά τό φορτώσουμε. Το άλογο πάλι κακώς το βάζουμε στό αλέτρι, γιατί είναι γιά νά σηκώνη βάρος. Γιά άλλη δουλειά είναι τό ένα, γιά άλλη τό άλλο.
Νά μή θέλουμε νά βάλουμε όλον τον κόσμο στό δικό μας καλούπι. Ό καθένας έχει τό δικό του.
Νά παραβλέπουμε και μερικά, όταν δέν βλάπτουν. Έάν μπορούσαν νά μπουν σέ τάξη όλοι οι άνθρωποι σ" αυτήν τήν ζωή, δέν θά γίνονταν αταξίες και θά ήταν και εδώ Παράδεισος.
Νά μήν έχουμε λοιπόν απαιτήσεις παράλογες άπό τους άλλους.

 «Ή πνευματική ειλικρίνεια χαρακτηρίζεται από την αγάπη»

Ό κόσμος πάει άσχημα σήμερα, γιατί όλοι λένε μεγάλες «αλήθειες», πού δεν ανταποκρίνονται όμως στην πραγματικότητα. Τά γλυκά λόγια και οι μεγάλες αλήθειες έχουν αξία, όταν βγαίνουν άπό αληθινά στόματα, και πιάνουν τόπο μόνο στους καλοπροαίρετους ανθρώπους και σ' εκείνους πού έχουν καθαρό νου.
- Γέροντα, υπάρχει ειλικρίνεια κοσμική και ειλικρίνεια πνευματική;
- Ναι, βέβαια. Ή κοσμική ειλικρίνεια έχει άδιακρισία.
- Μιλάει δηλαδή κανείς εύκαίρως-άκαίρως;
- Έκτος άπό αυτό· ή αλήθεια είναι αλήθεια· άλλα, αν πής καμμιά φορά τήν αλήθεια χωρίς διάκριση, αυτό δεν είναι αλήθεια. Π.χ. είναι αλήθεια ότι ό τάδε είναι βλαμμένος. Αν πάς όμως νά το πής αυτό, δεν ωφελείς. Ή άλλος λέει: «Γιά νά είμαι ειλικρινής, θά πάω νά αμαρτήσω στην πλατεία». Αυτό δεν είναι ειλικρίνεια. Οποιος έχει πολλή διάκριση, έχει αρχοντική αγάπη, θυσία και ταπείνωση, και τήν πικρή ακόμη αλήθεια τήν λέει με πολλή απλότητα και τήν γλυκαίνει με τήν καλωσύνη του, με αποτέλεσμα νά ώφελή πιό θετικά άπό τά γλυκά λόγια, όπως τά πικρά φάρμακα ωφελούν περισσότερο άπό τά γλυκά σιρόπια.
Ή αλήθεια, όταν χρησιμοποιήται χωρίς διάκριση, μπορεί νά κάνη έγκλημα. Μερικοί ενεργούν εν ονόματι της αληθείας και εγκληματούν. Όταν κανείς έχη ειλικρίνεια χωρίς διάκριση, μπορεί νά κάνη διπλό κακό· πρώτα στον εαυτό του και ύστερα στους άλλους, γιατί αύτη ή ειλικρίνεια δέν έχει σπλάχνα. Όποιος θέλει νά είναι πράγματι ειλικρινής, ας ξεκινήση νά είναι ειλικρινής πρώτα με τόν εαυτό του, γιατί άπό 'κεϊ ξεκινάει ή πνευματική ειλικρίνεια. Όταν κανείς δέν είναι ειλικρινής με τόν εαυτό του, κοροϊδεύει και αδικεί τουλάχιστον μόνον τον εαυτό του. Όταν όμως συμπεριφέρεται χωρίς ειλικρίνεια προς τους άλλους, άμαρτάνει θανάσιμα, γιατί κοροϊδεύει τους άλλους.
- Μπορεί, Γέροντα, νά κινήται κανείς έτσι άπό απλότητα;
- Τί απλότητα! Πού την βρήκες σε έναν τέτοιο άνθρωπο την απλότητα! Αν είναι παιδάκι, θά έχη απλότητα. Αν είναι Άγιος, θά έχη απλότητα. Αν είναι μεγάλος και δέν είναι καθυστερημένος στο μυαλό και κινήται έτσι, θά είναι διάβολος.
- Και πώς αισθάνεται αυτός;
- Κόλαση σωστή. Ό ένας πειρασμός διαδέχεται τόν άλλο. Συνέχεια πειρασμοί.
- Γέροντα, δέν πρέπει όμως νά φέρεται κανείς με ευθύτητα;
- Ή ευθύτητα, έτσι όπως τήν χρησιμοποιούν πολλοί, έχει ένα νομικό πνεύμα. «Είμαι ευθύς, λένε, "κηρύττω επί των δωμάτων1», και κάνουν τόν άλλον ρεζίλι, άλλα τελικά γίνονται οί ίδιοι ρεζίλι.


1. Βλ. Λουκ. 12,3. 2.
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
                              ΛΟΓΟΙ  Β΄
             ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ

               ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ

                   
       «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»

                    ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Β΄ Κεφάλαιο 4'. «Εργασία στον εαυτό µας» «Τό καλό νά γίνεται µε καλό τρόπο»

Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Β΄ Κεφάλαιο 4'. 

«Εργασία στον εαυτό µας» 

«Τό καλό νά γίνεται µε καλό τρόπο»

Λόγοι Β΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

«Ενέργειες με σύνεση και αγάπη»

«Εργασία στον εαυτό µας»

Εάν θέλης να βοηθήσης την Εκκλησία, είναι καλύτερα να κοιτάξης να διόρθωσης τον εαυτό σου, παρά να κοιτάς να διόρθωσης τους άλλους.
Αν διόρθωσης τον εαυτό σου, αµέσως διορθώνεται ενα κοµµατάκι της Εκκλησίας. Έάν φυσικά αυτό το έκαναν όλοι, ή Εκκλησία θά ήταν διορθωµένη. Άλλα σήµερα οι άνθρωποι ασχολούνται µε όλα τά άλλα θέµατα εκτός από τον εαυτό τους. Γιατί τό νά άσχολήσαι µε τον εαυτό σου έχει κόπο, ενώ τό νά άσχολήσαι µε τους άλλους είναι εύκολο.
Εάν ασχοληθούµε µέ τήν διόρθωση του εαυτού µας και στραφούµε πιο πολύ στην «εσωτερική» δράση παρά στην εξωτερική, δίνοντας τά πρωτεία στην θεία βοήθεια, θά βοηθήσουµε τους άλλους περισσότερο καί θετικώτερα. Επιπλέον θά έχουµε καί τήν εσωτερική µας γαλήνη, ή οποία θά βοηθάη αθόρυβα τις ψυχές πού θά συναντάµε, γιατί ή εσωτερική  πνευµατική κατάσταση προδίδει τήν αρετή τής ψυχής καί αλλοιώνει ψυχές.
Όταν επιδίδεται κανείς στην εξωτερική δράση, πριν φθάση στην λαµπικαρισµένη εσωτερική πνευµατική κατάσταση, µπορεί νά κάνη κάποιον πνευµατικό αγώνα, άλλα έχει στενοχώρια, άγχος, έλλειψη εµπιστοσύνης στον Θεό, και συχνά χάνει τήν ηρεµία του.
Έάν δέν κάνη καλό τον εαυτό του, δέν µπορεί να πή ότι τό ενδιαφέρον του για τό κοινό καλό είναι καθαρό. Όταν έλευθερωθή από τόν παλαιό του άνθρωπο και από καθετί κοσµικό, έχει πλέον τήν θεία Χάρη, οπότε και ό ϊδιος αναπαύεται, αλλά και κάθε είδους άνθρωπο αναπαύει.
Αν όµως δέν έχη Χάρη Θεοϋ, δέν µπορεί ούτε στον εαυτό του νά έπιβληθή ούτε τους άλλους νά βοηθήση, γιά νά φέρη θείο αποτέλεσµα. Πρέπει νά βουτηχθή στην Χάρη καί ύστερα νά
χρησιµοποιηθούν οι αγιασµένες πλέον δυνάµεις του γιά τήν σωτηρία των άλλων.

 «Τό καλό νά γίνεται µε καλό τρόπο»

- Γέροντα, πώς σκέφτεσθε, όταν έχετε νά αντιµετωπίσετε ένα πρόβληµα;
- Σκέφτοµαι τί γίνεται, τί δέν γίνεται ανθρωπίνως. Τό εξετάζω άπό όλες τις πλευρές. «Θά κάνω αυτό- τί αντίκτυπο θά έχη εκεί, εκεί;... Τί κακό µπορεί νά κάνη ή σέ τί µπορεί νά ώφελήση;».
Έγώ πάντα ένα πρόβληµα προσπαθώ νά τό δώ άπό πολλές πλευρές, ώστε ή λύση πού θά δώσω νά εΐναι, όσο γίνεται, πιό σωστή. Γιατί µπορεί νά γίνουν πολλά λάθη, άν δέν προσέξη κανείς.
Αν καταλάβη εκ τών ύστερων τί έπρεπε νά κάνη, δέν ωφελεί, γιατί πάει, πέταξε, όπως λένε, τό πουλί! Ας πούµε, δέν πρόσεξε κάποιος καί έκαψε ένα σπίτι. Καλά, εντάξει, δέν τόν κρεµάει κανείς, άλλα τό κακό έγινε.
Κάπου είχαν ένα πρόβληµα. Ήρθε ό υπεύθυνος καί µού λέει: «Έ, τώρα τακτοποιήθηκε τό θέµα. Πήγα, βρήκα τόν τάδε, τόν τάδε, τους είπα αυτό καί αυτό καί τακτοποιήθηκε ή υπόθεση!».
«Τώρα άρχισε τό πρόβληµα, τού λέω. Εκείνο πού υπήρχε, δέν ήταν πρόβληµα. Τώρα άναψε ή φωτιά. Πρώτα δυο καρβουνάκια ήταν, καί αυτά θά έσβηναν µόνα τους».
Αυτός νόµιζε ότι µέ τις ενέργειες του είχε τακτοποιήσει τήν υπόθεση και ήθελε νά τόν επαινέσουµε κιόλας. Ένώ, µέ αυτό πού έκανε, δηµιούργησε µεγάλη φασαρία και µεγάλωσε τό πρόβληµα.
Χρειάζεται πολλή προσοχή, σύνεση και διάκριση, γιά νά γίνεται τό καλό µέ καλό τρόπο και νά ώφελή, γιατί αλλιώς, αντί νά ώφελή, δαιµονίζει τόν άλλον.
Ύστερα, κάτι πού σκέφτεται κανείς νά κάνη, καλύτερα νά τό άφήνη νά ώριµάση· γιατί, αν τό άγουροκόψη, άποφασίση δηλαδή βεβιασµένα, ίσως νά έχη προβλήµατα αργότερα και νά βασανίζεται. Τά σοβαρά πράγµατα, όταν καθυστερούν λίγο, προχωρούν µετά γρήγορα και σωστά. Μπορεί κάποιος νά έχη εξυπνάδα, άλλα νά έχη και κενοδοξία και εγωισµό, και νά προπορεύωνται αυτά στις ενέργειες του και νά µήν προσεχή. Ένα σκυλί π.χ. στο κυνήγι, όταν προχωράη προσεκτικά, και άπό ράτσα νά µήν είναι, βρίσκει τά ίχνη τού λαγού. Ένώ άλλο πού είναι άπό πολύ καλή ράτσα και έχει όλα τά προσόντα, όταν βιάζεται, τρέχει δεξιά και αριστερά χωρίς αποτέλεσµα. Ενέργεια πριν άπό σκέψη έχει υπερηφάνεια. Γι' αυτό νά µή βιάζεται κανείς νά ένεργήση, αλλά νά σκέφτεται και νά προσεύχεται προηγουµένως. Όταν προπορεύεται ή προσευχή, δέν ενεργεί ό αφρός τού µυαλού, ή ελαφρότητα, άλλα τό αγιασµένο µυαλό.
Οι πνευµατικοί άνθρωποι µερικές φορές κάνουµε σάν νά µήν ύπάρχη Θεός· δέν αφήνουµε τόν Θεό νά ένεργήση. Ό Θεός ξέρει πώς δουλεύει. Ένώ υπάρχουν δηλαδή πνευµατικά µέσα, γιά νά τακτοποιούνται οι δύσκολες καταστάσεις µέ πνευµατικό τρόπο, έµεΐς πάµε νά ενεργήσουµε κοσµικά. Όταν ήµουν στο Σινά, ένας Χότζας πήγαινε κάθε Παρασκευή µέσα στο µοναστήρι, ανέβαινε στον µιναρέ ενός τζαµιού πού ήταν εκεί και φώναζε! Και είχε µιά φωνή!... µέχρι επάνω στο άσκητήριο τής Αγίας Επιστήµης ακουγόταν. Ύστερα τό µοναστήρι βρήκε σαν λύση να κλείνουν την πόρτα την Παρασκευή πού πήγαινε ο Χότζας, για να µήν µπαίνη µέσα - εγώ δεν τό ήξερα.
Μια µέρα πού κατέβηκα κάτω, βλέπω τον Χότζα οργισµένο. «Τώρα θά τους δείξω εγώ, µού λέει, πού µού 'κλεισαν τήν πόρτα, γιά νά µήν µπαίνω µέσα...». «Τήν έκλεισαν, του λέω, γιά νά µήν µπουν οι γκαµήλες. ∆εν πιστεύω ότι τήν έκλεισαν, γιά νά µήν µπής εσύ!». Μετά είπα κάτι γι' αυτό στους Πατέρες. Λέει ένας γραµµατεύς: «Θά τού δείξω εγώ τού Χότζα! Θά τού βάλω µιά φλούδα. Θά γράψω στην Κυβέρνηση ότι ό Χότζας µας πιέζει». «Κοίταξε, τού λέω, ή Όρθοδοξία δεν είναι φλούδα. Νά κάνουµε µιά αγρυπνία, νά 'ψάλουµε τήν Ακολουθία τών Σιναϊτών Πατέρων, τής Αγίας Αικατερίνης, και νά αφήσουµε νά µιλήση ό Θεός. Θά πάω καί εγώ επάνω νά προσευχηθώ».
Είπα καί σε µερικούς Πατέρες νά προσευχηθούν, καί έτσι τού ήρθε ένα σκαµπίλι τού Χότζα· σηκώθηκε, έφυγε, εξαφανίσθηκε! Γιατί καί τήν πόρτα νά έκλειναν, µετά ή Κυβέρνηση θά εξακρίβωνε ότι δέν είναι αλήθεια πώς τους πίεζε ό Χότζας καί θά είχαν φασαρίες. Θά έλεγε ό Χότζας ότι έκλεισαν τήν πόρτα, επειδή πήγαινε κάθε Παρασκευή, καί θά έκανε κακό στο µοναστήρι. Ένας άλλος παλιότερα είδε τό βουνό καί θέλησε νά κάνη εξοχικό πάνω στην κορυφή τής Αγίας Αικατερίνης!... Επαθε µιά αρρώστια, πάει, πέθανε.
Ήρθε τελευταία καί άλλος νά φτιάξη κάτι εκεί, πάει, πέθανε καί αυτός. Γι' αυτό καλύτερα είναι νά µή στηριζώµαστε µόνο στίς δικές µας ανθρώπινες προσπάθειες, άλλα νά προσευχώµαστε καί νά αφήνουµε τον Θεό νά ενεργή.

Απόσπασμα από την σελίδα 71-74 του βιβλίου:
 

         ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
                              ΛΟΓΟΙ  Β΄
             ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ

               ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ

                   
       «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»

                    ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου Λόγοι Β΄ Κεφάλαιο 3'. «Πάντα καθαρά τοις καθαροΐς », Ό πνευµατικός άνθρωπος είναι «πΰρ καταναλίσκον»

Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου Λόγοι Β΄ Κεφάλαιο 3'. 

«Πάντα καθαρά τοις καθαροΐς »,

Ό πνευµατικός άνθρωπος είναι «πΰρ καταναλίσκον»

Λόγοι Β΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

«Πάντα καθαρά τοις καθαροΐς»[1]

Ό πνευµατικός άνθρωπος είναι «πΰρ καταναλίσκον»

 - Γέροντα, πώς µπορεί να ζήση σήµερα κανείς µέσα στην κοινωνία σωστά, χριστιανικά, χωρίς να σκανδαλίζεται από τους ανθρώπους πού ζουν µακριά από τον Θεό;
- Γιατί να σκανδαλίζεται από τους άλλους πού δεν είναι κοντά στον Θεό; Εάν ήταν µέσα σε µία οικογένεια και είχε εξι-όκτώ αδέλφια και ένα-δύο από αυτά τα παρέσυρε ό σατανάς και ζούσαν αµαρτωλή ζωή, θα τον σκανδάλιζε ή αµαρτωλή ζωή τους;
- Όχι, θα πονούσε, γιατί θα ήταν αδέλφια του.
- Έ, λοιπόν, το κακό βρίσκεται µέσα µας. ∆εν έχουµε αγάπη, γι' αυτό δεν νιώθουµε όλους τους ανθρώπους αδελφούς µας και σκανδαλιζόµαστε από την ζωή τους. Όλοι είµαστε µία µεγάλη οικογένεια και είµαστε µεταξύ µας αδέλφια, γιατί όλοι οι άνθρωποι είναι παιδιά του Θεού. Εάν νιώσουµε πραγµατικά ότι είµαστε αδέλφια µε όλους τους ανθρώπους, θα πονούµε για όσους ζουν µέσα στην αµαρτία και δεν θα µας σκανδαλίζει ή αµαρτωλή ζωή τους, άλλα θα προσευχόµαστε γι’ αυτούς.
Άρα, αν σκανόαλιζώµαστε, το κακό βρίσκεται µέσα µας· δεν είναι έξω από µάς. Να λέµε στον εαυτό µας, όταν σκανδαλίζεται: «Εσύ πόσους σκανδαλίζεις; Για όνοµα του Θεού, να µην ανέχεσαι τον αδελφό σου; Εσένα πώς σε ανέχεται ό Θεός µε τόσα πού κάνεις;». Σκεφθείτε τον Θεό, την Παναγία, τους Αγγέλους, πού βλέπουν στην γη όλους τους ανθρώπους - σαν να βρίσκονται σε ένα µπαλκόνι και βλέπουν στην πλατεία τους ανθρώπους πού είναι συγκεντρωµένοι εκεί - άλλους να κλέβουν, άλλους να µαλώνουν, άλλους να αµαρτάνουν σαρκικά κ.λπ. Πώς τους ανέχονται! Πώς ανέχονται όλη την κακία και την αµαρτία πού υπάρχει στον κόσµο και εµείς να µην άνεχώµαστε τον αδελφό µας! Είναι φοβερό!
- Γέροντα, τι σηµαίνει αυτό πού λέει ό Απόστολος Παύλος «Ό Θεός ηµών πυρ καταναλίσκον»[2];
- Σε ένα καµίνι άµα πετάξεις χαρτιά, σκουπίδια, τι θα γίνουν; ∆εν θα καούν; Έτσι και στον πνευµατικό
άνθρωπο, ότι και αν τού πετάξη ό πειρασµός, καίγεται. «Πϋρ καταναλίσκον»\ Όταν άνάψη στον άνθρωπο ή θεία φλόγα, όλα καίγονται. ∆έν κολλούν οι άσχηµοι λογισµοί µετά. ∆ηλαδή δέν παύει ό διάβολος νά τού πετάη άσχηµους λογισµούς, άλλα ό πνευµατικός άνθρωπος είναι «πύρ» καί τους καίει. Όποτε κουράζεται µετά ό διάβολος καί σταµατάει. Γι' αυτό καί ό Απόστολος Παύλος πάλι λέει: «Πάντα καθαρά τοις καθαροΐς». Στους καθαρούς είναι όλα καθαρά· δέν υπάρχει τίποτε ακάθαρτο. Τους καθαρούς καί µέσα στον βούρκο νά τους ρίξης, θά παραµείνουν καθαροί σάν τις ακτίνες τού ήλιου πού, όπου καί αν πέσουν, παραµένουν φωτεινές καί καθαρές.
Ό πνευµατικός άνθρωπος άπό τόν άγιο αλλοιώνεται µέ τήν καλή έννοια καί άπό τόν σαρκικό άνθρωπο δεν ερεθίζεται. Τόν βλέπει, τόν πονάει, άλλα δεν παθαίνει κακό. Ένας άνθρωπος σέ µέση πνευµατική κατάσταση άπό έναν πνευµατικό άνθρωπο αλλοιώνεται προς το καλό· άπό έναν σαρκικό άνθρωπο αλλοιώνεται πάλι, άλλα προς το κακό. Ό σαρκικός άνθρωπος τόν άγιο δεν τόν καταλαβαίνει καί άπό τόν σαρκικό ερεθίζεται. Και ενώ ό δαιµονισµένος βλέπει τόν άγιο καί φεύγει, ό σαρκικός άνθρωπος πάει προς τόν άγιο, για νά τόν πειράξη καί νά τόν σκανδαλίση. Ένας πού έχει φθάσει σέ κατά- σταση Σοδοµιτών σκανδαλίζεται καί άπό τους Αγγέλους ακόµη[3]. Ό ταπεινός άνθρωπος, ακόµη καί άπειρος πνευµατικά νά είναι, διακρίνει τόν Άγγελο του θεού άπό τόν δαίµονα, γιατί έχει πνευµατική καθαρότητα καί συγγενεύει µέ τόν Άγγελο. Ένώ ό εγωιστής καί σαρκικός, εκτός πού πλανιέται εύκολα άπό τόν πονηρό διάβολο, µεταδίδει καί αυτός πονηριά καί προκαλεί µέ την σαρκικότητά του καί βλάπτει τις φιλάσθενες ψυχές µέ τά πνευµατικά του µικρόβια.
- Γέροντα, πώς φθάνει κανείς στην κατάσταση νά τά βλέπη όλα καθαρά;
- Πρέπει νά καθαρισθή ή καρδιά, γιά νά αναπαύεται µέσα του ή Χάρις τού Θεού. «Καρδίαν καθαραν κτίσον εν έµοί, ό Θεός»[4] δέν λέει ό Ψαλµός; Οταν καθαρισθή ή καρδιά, ή ανδρική ή ή γυναικεία, κατοικεί µέσα της ό Χριστός καί ούτε σκανδαλίζουν τότε οί άνθρωποι ούτε σκανδαλίζονται, άλλα µεταδίδουν Χάρη καί ευλάβεια. Ό άνθρωπος πού προσέχει καί διατηρεί τήν πνευµατική του καθαρότητα, διατηρεί καί τήν θεία Χάρη. Έτσι βλέπει τά πάντα καθαρά, άλλα καί τά ακάθαρτα τά αξιοποιεί. Τά κάνει καί αυτά καλά στο πνευµατικό του καλό εργοστάσιο. Τά άχρηστα χαρτιά τά κάνει καθαρές χαρτοπετσέτες, κόλλες, τετράδια κ.λπ., τά σπασµένα µπροϋντζα τά κάνει κηροπήγια και µανουάλια κ.λπ. Αντίθετα, ό άνθρωπος πού δέχεται τήν πονηριά και σκέφτεται πονηρά, και τά καλά τά µετατρέπει στό κακό, όπως τό εργοστάσιο πού κάνει πολεµικό υλικό, και τό χρυσάφι τό κάνει σφαίρες και κάλυκες κανονιού, γιατί έτσι είναι φτιαγµένες οι µηχανές του.
Οταν άρχίζη κανείς νά κάνη υποχωρήσεις στην αµαρτία, εσωτερικά µαυρίζει, θολώνουν τά µάτια της ψυχής του και βλέπει θολά. Υστερα, είναι µολυσµένος από τήν αµαρτία καί ή αµαρτία τον µπερδεύει. Ακόµη και τά καθαρά µπορεί νά τά δή αµαρτωλά. Υπάρχουν άνθρωποι πού δέν µπορούν νά πιστέψουν λ.χ. ότι µερικοί νέοι ή νέες ζουν αγνή, καθαρή ζωή. «Αδύνατο, λένε, σήµερα νά συµβαίνη αυτό». Οι καηµένοι είναι τόσο βουτηγµένοι µέσα στην αµαρτία πού όλα τά βλέπουν αµαρτωλά. Οί άνθρωποι πού κοιµούνται µε τά ταγκαλάκια[5], δέν µπορούν νά σκεφθούν ότι υπάρχουν άλλοι πού κοιµούνται µέ τά αγγελάκια. Νά µή ζητάµε όµως από τους χοίρους νά εύλαβοΰνται τά κρίνα. Βλέπεις, καί ό Χριστός είπε : «Μή βάλητε τους µαργαρίτας υµών έµπροσθεν των χοίρων, µήποτε καταπατήσωσιν αυτούς»[6]. Γι' αυτό όποιος ζή πνευµατικά, καθαρά, καλά είναι νά προσεχή πολύ νά µήν ξεθαρρεύη ποτέ στους κοσµικούς ούτε καί νά τους δίνη πνευµατικά δικαιώµατα, γιά νά µή βλαφθή καί γιά νά µήν τους βλάψη, διότι οί κοσµικοί άνθρωποι άλλο τυπικό έχουν καί άλλον κανονάρχη[7] καί δέν µπορούν νά διακρίνουν τό άγιο Μύρο από τήν κολώνια.
- Μπορεί, Γέροντα, κάποιος πού θέλει νά ζήση κοντά στον Χριστό νά έµποδισθή από εξωτερικούς πειρασµούς;
- Όχι. Από τόν Χριστό µπορεί νά µας χωρίση µόνον ή µή πνευµατική ζωή µας. Τό ταγκαλάκι αυτήν τήν δουλειά έχει: νά δηµιουργή σκάνδαλα και νά σκορπάη κακότητα· νά µάχεται τους ανθρώπους πότε σκληρά, πότε πονηρά.
Ό Χριστός µας αγαπάει και βρίσκεται κοντά µας, όταν ζούµε σύµφωνα µέ τό θέληµα Του. Γι' αυτό, όταν βλέπετε νά δηµιουργούνται σκάνδαλα, µή φοβάσθε και µήν πανικοβάλλεσθε. Έάν δεν άντιµετωπίζη κανείς τά πράγ- µατα πνευµατικά, δεν θά χαρή ούτε µία ήµερα, διότι θά τού βρη ό διάβολος τόν στόχο, δηλαδή τό ευαίσθητο σηµείο, και θά δηµιουργή συνέχεια σκάνδαλα, γιά νά τόν στενάχωρη, σήµερα µ' αυτό, αύριο µ' εκείνο, µεθαύριο µέ τό άλλο.

1.Τίτ. 1, 15.
2.'Εβρ. 12,29.
3.Βλ. Γεν. 19, 1-5.
4.Ψαλµ. 50, 12.
5.Έτσι αποκαλούσε ό Γέροντας τον διάβολο.
6.Ματθ. 7, 6.
7.Κανονάρχης: ό διατεταγµένος νά προαναγγέλλει αυτό πού θά ψάλουν οί χοροί των ψαλτών. Έδώ εννοεί  ό Γέροντας ότι ό διάβολος «κανοναρχεΐ» τόν άνθρωπο πού ζή κοσµικά, δηλαδή του υπαγορεύει τι νά κάνη.

Απόσπασμα από την σελίδα 59-63 του βιβλίου:

         ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

                           ΛΟΓΟΙ  Β΄

             ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ

               ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ

                   
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»

             ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Β΄ Κεφάλαιο 3'. «∆ηµοσιοποίηση αµαρτηµάτων»

Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Β΄ Κεφάλαιο 3'. «∆ηµοσιοποίηση αµαρτηµάτων»

Λόγοι Β΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

«Πάντα καθαρά τοις καθαροίς»

 

«∆ηµοσιοποίηση αµαρτηµάτων»

 Όταν βλέπουµε κάτι άσχηµο, νά τό σκεπάζουµε καί όχι νά τό διαποµπεύουµε. ∆έν είναι σωστό νά γίνωνται γνωστά τά ηθικά παραπτώµατα. Άς υποθέσουµε ότι στον δρόµο υπάρχει µιά ακαθαρσία.
Ένας συνετός άνθρωπος, άν περάση από εκεί, θά πάρη µιά πλάκα καί θά τήν σκεπάση, γιά νά µήν προξενη αηδία.
Ένας ασύνετος όµως, αντί νά τήν σκεπάση, µπορεί νά άρχίση νά τήν άνακατεύη καί νά σκορπίση περισσότερο τήν δυσωδία της.
Έτσι, καί όταν αδιάκριτα δηµοσιοποιούµε τίς αµαρτίες των άλλων, προξενούµε µεγαλύτερο κακό.
Τό «είπε τη Εκκλησία»[1] δέν έχει τήν έννοια ότι πρέπει όλα νά γίνωνται γνωστά, γιατί σήµερα δέν είναι όλοι Εκκλησία.
 Εκκλησία είναι οι πιστοί πού ζουν όπως θέλει ό Χριστός καί όχι οι άλλοι πού πολεµούν τήν Εκκλησία. Στά πρώτα χρόνια τού Χριστιανισµού πού ή εξοµολόγηση γινόταν µπροστά σέ όλα τά µέλη της Εκκλησίας, τότε εΐχε αυτό τό νόηµα τό «είπε τη' Εκκλησία». Ένώ στην εποχή µας πού σπάνια βρίσκεται οικογένεια νά εχη τον ίδιο Πνευµατικό, άς µη µάς ξεγελάη ό «εξω άπό εδώ» µέ τό «είπε τη' Εκκλησία», γιατί, όταν δηµοσιοποιούµε ένα ηθικό λ.χ. παράπτωµα, τό κοινοποιούµε στους πολεµίους της Εκκλησίας και τους δίνουµε αφορµή νά αρχίσουν τον πόλεµο εναντίον της, οπότε κλονίζεται ή πίστη των αδυνάτων ψυχών.
Μιά µάνα, όταν εχη µιά κόρη πού είναι πόρνη, δέν τήν διασύρει και δέν τήν εξευτελίζει µπροστά στους άλλους, άλλα κάνει ό,τι µπορεί, γιά νά άποκαταστήση τό όνοµα της. Θά πούληση ό,τι έχει και δέν έχει, θά τήν πάρη νά πάνε σέ άλλη πόλη, θά κοιτάξη νά τήν παντρέψη, γιά νά διόρθωση έτσι τήν παλιά της
ζωή. Αυτός ακριβώς είναι και ό τρόπος τής Εκκλησίας.
Βλέπεις, ό Καλός Θεός µάς ανέχεται µέ αγάπη και δέν θεατρίζει κανέναν, άν και γνωρίζη τά χάλια µας ως Καρδιογνώστης· και οι Άγιοι ποτέ δέν πρόσβαλαν αµαρτωλό άνθρωπο µπροστά στον κόσµο, άλλα µέ αγάπη, µέ λεπτότητα πνευµατική καί µέ τρόπο µυστικό βοηθούσαν γιά τήν διόρθωση τού κακού. Εµείς όµως, αν καί είµαστε αµαρτωλοί, κάνουµε τό αντίθετο, σάν υποκριτές.
Πρέπει νά προσέχουµε νά µήν παρεξηγούµε εύκολα καί νοµίζουµε πώς ό,τι κάνουν οι άλλοι είναι κακό.
- Γέροντα, αναφερθήκατε στην δηµοσιοποίηση των ηθικών παραπτωµάτων. Άλλου είδους αµαρτίες ή αρρωστηµένες καταστάσεις χρειάζεται σέ µερικές περιπτώσεις νά γνωστοποιούνται;
- Κοίταξε νά σού πώ. Έγώ τό κάνω αυτό σέ µερικούς γνωστούς. Βλέπω π.χ. κάποιον νά κάνη µιά αταξία καί νά σκανδαλίζη καί τους άλλους. Τού λέω µιά, πέντε, δέκα, είκοσι, τριάντα φορές νά διορθωθή, άλλα αυτός δέν διορθώνεται.
∆έν έχει όµως δικαίωµα νά συνεχίζη µιά αταξία µετά άπό επανειληµµένες υποδείξεις, γιατί παρασύρονται καί οι άλλοι καί τον µιµούνται. Τό κακό, βλέπεις, µπορούν εύκολα να τό µιµηθούν οι άνθρωποι, όχι όµως και τό καλό. Γι' αυτό αναγκάζοµαι υστέρα νά τό πω και σέ άλλους πού βλέπουν την αταξία αυτή, γιά νά τους προφυλάξω.
Όταν δηλαδή λέω «αυτό πού κάνει ό τάδε δέν µέ αναπαύει», δέν τό λέω γιά νά κατακρίνω - αφού τό έχω πει πεντακόσιες φορές στον ϊδιο -, αλλά γιατί οί άλλοι πού βλέπουν τό κουσούρι του επηρεάζονται, τό µιµούνται και µάλιστα λένε: «"Αφού ό Γέροντας Παΐσιος δέν τού λέει τίποτε, άρα είναι καλό». Αν δέν πώ τον λογισµό µου, ότι δέν µέ αναπαύει αυτή ή κατάσταση, δίνω τήν εντύπωση οτι τό ευλογώ, ότι και έγώ αναπαύοµαι σ’ αυτήν τήν κατάσταση.
Έτσι καταστρέφεται τό σύνολο, γιατί µπορεί νά νοµίσουν ότι είναι σωστή ή τακτική τού άλλου και νά τήν εφαρµόσουν και τί βγαίνει µετά; Νοµίζουν έν τω µεταξύ ότι δέν τό έχω πει στον ίδιο. ∆έν ξέρουν ότι µέ έσκασε ό άλλος τόσον καιρό. Έχουµε και τον διάβολο πού λέει: «∆έν πειράζει και νά τό κάνης. Βλέπεις, και ό άλλος τό κάνει και ό Γέροντας Παΐσιος δέν τού λέει τίποτε».
Γι' αυτό, όταν βλέπω ότι κάποιος συνεχίζει τό τυπικό του κάνοντας µιά αταξία, ενώ τού έχω πει νά τήν διόρθωση, µετά λέω πάνω σέ µιά συζήτηση σ' όποιον τον γνωρίζει «αυτό πού κάνει ό τάδε δέν µέ αναπαύει», γιά νά τον προφυλάξω και νά µή βλαφθή. Αυτό δέν είναι κατάκριση. Νά µήν τά µπλέκουµε τά πράγµατα.
Ύστερα µερικοί έρχονται και λένε: «Γιατί τό είπες στον άλλο; Ήταν απόρρητο». «Τί απόρρητο; τού λέω. Τό είπα χίλιες φορές σ' εσένα και δέν διορθώθηκες. ∆έν έχεις δικαίωµα νά βλάψης και τους άλλους πού θά νοµίζουν ότι έγώ συµφωνώ µέ αυτήν τήν κατάσταση».
Ακόµα αυτό έλειψε νά µήν τό πώ, αφού κάνει ζηµιά στους άλλους! Ιδίως όταν έρχεται ένα παιδί άπό µιά οικογένεια πού τήν γνωρίζω και βλέπω ότι µέ τήν τακτική του καταστρέφει τήν οικογένεια, τού λέω: «Κοίταξε, άν δεν διορθωθής, θά τό πω στην µητέρα σου. ∆εν έχεις δικαίωµα εσύ να έρχεσαι σ' έµενα να µου τό λές καί πάλι νά συνεχίζης τό βιολί σου. Θα τό πω στην µάνα σου, για νά προφυλάξω την οικογένεια σας». Όταν έχη κανείς µετάνοια, καλά. Άλλα, όταν συνεχίζη την τακτική του, πρέπει νά µιλήσω· έχω ευθύνη.

1. Ματθ. 18, 17.

Απόσπασμα από την σελίδα 67-70 του βιβλίου:
 

         ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
                              ΛΟΓΟΙ  Β΄
             ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ

               ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ

                   
       «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»

                    ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Β΄ Κεφάλαιο 4'. «Συμπεριφορά με διάκριση » «Ή πνευματική ειλικρίνεια χαρακτηρίζεται από την αγάπη»

Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Β΄ Κεφάλαιο 4'. 

«Συμπεριφορά με διάκριση » 

«Ή πνευματική ειλικρίνεια χαρακτηρίζεται από την αγάπη»

Λόγοι Β΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

«Ενέργειες με σύνεση και αγάπη»

 «Συμπεριφορά με διάκριση » 

- Γέροντα, όταν βλέπουμε κάποιον νά συμπεριφέρεται άσχημα, πρέπει νά τού πούμε κάτι;
- Ανάλογα μέ το τί άνθρωπος είναι. Χρειάζεται πολλή διάκριση και θείο φωτισμό στην εποχή μας.
Δεν είναι εύκολο να σας πω. Σέ μιά περίπτωση, όπως έχω δει, υπάρχουν πεντακόσιες υποπεριπτώσεις. Είναι μερικοί πού μπορούν να διορθωθούν και άλλοι πού δεν διορθώνονται, και μέ μιά δική μας παρατήρηση μπορεί νά αντιδράσουν. Ιδίως αν κάποιος εχη εγωισμό και τον θίξης, αντιδρά άσχημα. Ένώ καταλαβαίνει πολλές φορές ότι σφάλλει, άπό εγωισμό δέν υποχωρεί.
Και όταν τά ελατήρια μας δέν είναι αγνά, δηλαδή μαζί μέ το ενδιαφέρον ύπάρχη και υπερηφάνεια, και ή αγάπη δέν εΐναι καθαρή, δημιουργείται στον άλλο μεγάλη αντίδραση. Όταν ελέγχουμε κάποιον άπό αγάπη, μέ πόνο, είτε τήν καταλαβαίνει ό άλλος τήν αγάπη μας είτε όχι, ή αλλοίωση γίνεται στην καρδιά του, επειδή κινούμαστε άπό καθαρή αγάπη.
Ένώ ό έλεγχος πού γίνεται χωρίς αγάπη, μέ εμπάθεια, τόν κάνει τόν άλλο θηρίο, γιατί ή κακία μας προσκρούει στον εγωισμό του, και τότε βγάζει σπίθες, και ανάβει ή φωτιά, όπως όταν χτυπήση ό πυριόβολος -τό ατσάλι - στην στουρναρόπετρα. Όταν άνεχώμαστε τόν αδελφό μας άπό αγάπη, εκείνος τό καταλαβαίνει. Και όταν δέν εκδηλώνεται ή κακία μας, άλλα είναι εσωτερική, πάλι τήν καταλαβαίνει, γιατί τοϋ προκαλεί ταραχή-όπως ό διάβολος, ακόμη και όταν παρουσιάζεται σάν άγγελος φωτός, φέρνει ταραχή, ένώ ό πραγματικός Άγγελος φέρνει μιά απαλή ανέκφραστη αγαλλίαση.
- Δηλαδή, Γέροντα, όταν λέμε κάτι και δημιουργούνται αντιδράσεις, ξεκινάμε άπό εγωισμό;
- Γίνονται και πολλές παρεξηγήσεις· άλλα καταλαβαίνει ό ένας, άλλα ό άλλος. Νά έξετάζη όμως
κανείς πάντοτε τόν εαυτό του: «Γιατί θέλω νά τό πώ αυτό; Από πού ξεκινώ; Πονάω γι’ αυτό ή θέλω νά τό πώ, γιά νά φανώ καλός, νά επιδειχθώ;». Άν κανείς έξαγνισθή, τότε, εϊτε θυμώση εϊτε φωνάξη εϊτε κάνη μιά παρατήρηση, τά έλατήριά του θά είναι αγνά. Μετά πάνε όλα κανονικά, επειδή κινείται με διάκριση.
Γιατί διάκριση είναι ό εξαγνισμός, ό θειος φωτισμός, ή πνευματική διαύγεια. Επομένως πώς νά ύπάρχη εγωισμός εκεί μέσα; Και όταν τά ελατήρια είναι αγνά, ό άνθρωπος έχει ανάπαυση. Άπό αυτό θά διακρίνετε αν ή κάθε ενέργεια σας είναι καλή.
Πολλές φορές δέν καταλαβαίνετε ότι ό τρόπος με τον όποιο λέτε κάτι στον άλλον έχει ύφος διευθυντού: «Έτσι και έτσι πρέπει νά γίνη αυτό». Μπαίνει ό εγωισμός και τον τινάζετε τον άλλο στον αέρα. Αν υπάρχουν αγνά ελατήρια και ταπείνωση, ή παρατήρηση βοηθάει τον άλλο· διαφορετικά, μπαίνει ό εγωισμός και φέρνει αντίθετο αποτέλεσμα. Νά βγάλετε τον εαυτό σας, τον εγωισμό σας, άπό τις ενέργειες σας. Τότε θά κινήσθε όλο άπό αγνά ελατήρια. Ή αδιάκριτη συμπεριφορά τις περισσότερες φορές κάνει μεγαλύτερο κακό άπό τήν συμπεριφορά των τρελλών πού έχουν το ακαταλόγιστο και σπάζουν κεφάλια, διότι οι αδιάκριτοι με τά κοφτερά τους λόγια πληγώνουν ευαίσθητες ψυχές και πολλές φορές τις τραυματίζουν θανάσιμα, γιατί τις φέρνουν σε απόγνωση. Είναι και μερικοί πού συμπεριφέρονται μέ τον ίδιο τρόπο προς όλους.
Δέν μπορούμε όμως σέ μιά δακτυλήθρα νά βάλουμε όσο βάζουμε σέ ένα βαρέλι· ή νά φορτώσουμε ένα βόδι όσο ένα άλογο. Το βόδι είναι γιά νά τραβάη το αλέτρι δέν γίνεται νά τού βάλουμε σαμάρι και νά τό φορτώσουμε. Το άλογο πάλι κακώς το βάζουμε στό αλέτρι, γιατί είναι γιά νά σηκώνη βάρος. Γιά άλλη δουλειά είναι τό ένα, γιά άλλη τό άλλο.
Νά μή θέλουμε νά βάλουμε όλον τον κόσμο στό δικό μας καλούπι. Ό καθένας έχει τό δικό του.
Νά παραβλέπουμε και μερικά, όταν δέν βλάπτουν. Έάν μπορούσαν νά μπουν σέ τάξη όλοι οι άνθρωποι σ" αυτήν τήν ζωή, δέν θά γίνονταν αταξίες και θά ήταν και εδώ Παράδεισος.
Νά μήν έχουμε λοιπόν απαιτήσεις παράλογες άπό τους άλλους.

 «Ή πνευματική ειλικρίνεια χαρακτηρίζεται από την αγάπη»

Ό κόσμος πάει άσχημα σήμερα, γιατί όλοι λένε μεγάλες «αλήθειες», πού δεν ανταποκρίνονται όμως στην πραγματικότητα. Τά γλυκά λόγια και οι μεγάλες αλήθειες έχουν αξία, όταν βγαίνουν άπό αληθινά στόματα, και πιάνουν τόπο μόνο στους καλοπροαίρετους ανθρώπους και σ' εκείνους πού έχουν καθαρό νου.
- Γέροντα, υπάρχει ειλικρίνεια κοσμική και ειλικρίνεια πνευματική;
- Ναι, βέβαια. Ή κοσμική ειλικρίνεια έχει άδιακρισία.
- Μιλάει δηλαδή κανείς εύκαίρως-άκαίρως;
- Έκτος άπό αυτό· ή αλήθεια είναι αλήθεια· άλλα, αν πής καμμιά φορά τήν αλήθεια χωρίς διάκριση, αυτό δεν είναι αλήθεια. Π.χ. είναι αλήθεια ότι ό τάδε είναι βλαμμένος. Αν πάς όμως νά το πής αυτό, δεν ωφελείς. Ή άλλος λέει: «Γιά νά είμαι ειλικρινής, θά πάω νά αμαρτήσω στην πλατεία». Αυτό δεν είναι ειλικρίνεια. Οποιος έχει πολλή διάκριση, έχει αρχοντική αγάπη, θυσία και ταπείνωση, και τήν πικρή ακόμη αλήθεια τήν λέει με πολλή απλότητα και τήν γλυκαίνει με τήν καλωσύνη του, με αποτέλεσμα νά ώφελή πιό θετικά άπό τά γλυκά λόγια, όπως τά πικρά φάρμακα ωφελούν περισσότερο άπό τά γλυκά σιρόπια.
Ή αλήθεια, όταν χρησιμοποιήται χωρίς διάκριση, μπορεί νά κάνη έγκλημα. Μερικοί ενεργούν εν ονόματι της αληθείας και εγκληματούν. Όταν κανείς έχη ειλικρίνεια χωρίς διάκριση, μπορεί νά κάνη διπλό κακό· πρώτα στον εαυτό του και ύστερα στους άλλους, γιατί αύτη ή ειλικρίνεια δέν έχει σπλάχνα. Όποιος θέλει νά είναι πράγματι ειλικρινής, ας ξεκινήση νά είναι ειλικρινής πρώτα με τόν εαυτό του, γιατί άπό 'κεϊ ξεκινάει ή πνευματική ειλικρίνεια. Όταν κανείς δέν είναι ειλικρινής με τόν εαυτό του, κοροϊδεύει και αδικεί τουλάχιστον μόνον τον εαυτό του. Όταν όμως συμπεριφέρεται χωρίς ειλικρίνεια προς τους άλλους, άμαρτάνει θανάσιμα, γιατί κοροϊδεύει τους άλλους.
- Μπορεί, Γέροντα, νά κινήται κανείς έτσι άπό απλότητα;
- Τί απλότητα! Πού την βρήκες σε έναν τέτοιο άνθρωπο την απλότητα! Αν είναι παιδάκι, θά έχη απλότητα. Αν είναι Άγιος, θά έχη απλότητα. Αν είναι μεγάλος και δέν είναι καθυστερημένος στο μυαλό και κινήται έτσι, θά είναι διάβολος.
- Και πώς αισθάνεται αυτός;
- Κόλαση σωστή. Ό ένας πειρασμός διαδέχεται τόν άλλο. Συνέχεια πειρασμοί.
- Γέροντα, δέν πρέπει όμως νά φέρεται κανείς με ευθύτητα;
- Ή ευθύτητα, έτσι όπως τήν χρησιμοποιούν πολλοί, έχει ένα νομικό πνεύμα. «Είμαι ευθύς, λένε, "κηρύττω επί των δωμάτων1», και κάνουν τόν άλλον ρεζίλι, άλλα τελικά γίνονται οί ίδιοι ρεζίλι.


1. Βλ. Λουκ. 12,3. 2.
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
                              ΛΟΓΟΙ  Β΄
             ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ

               ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ

                   
       «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»

                    ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ