Πῶς θά φυλάξουμε ἄσβηστη τή Θεία Χάρη

 

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

 

Δύο πράγματα ἀπαιτοῦνται γιά τήν σωτηρία μας: α) Ἡ Θεία Χάρη καί β) ἡ δική μας συνεργία. Ἀπαραίτητη εἶναι ἡ ἀνθρώπινη συνεργία γιά τήν σωτηρία-θέωση τοῦ ἀνθρώπου.

Ἡ συνεργία αὐτή ἔγκειται στήν τήρηση ἀπό τόν ἄνθρωπο τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Θεός «δίδει σ’ ἐμᾶς ἐξουσία...», λέγει ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, «ὥστε, πολιτευόμενοι ἀνάλογα μέ τίς ζωοποιούς Του ἐντολές καί τίς πνευματικές μεθηλικιώσεις [Του] καί διά τῆς ἐπιτελέσεως αὐτῶν [τῶν ἐντολῶν], ἀφοῦ διατηρήσουμε ἄσβεστη τήν ἐντός μας Χάρι, τελικά νά καρποφορήσουμε καί δι’ αὐτῆς [τῆς Χάριτος] νά γίνουμε τέκνα τοῦ Θεοῦ καί νά θεωθοῦμε καταλήγοντας [στό μέτρο] τοῦ τελείου ἀνθρώπου, στό μέτρο τῆς ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ»¹.

Οἱ ἐντολές τοῦ Θεοῦ εἶναι οἱ ὁδηγίες, ὁ τρόπος (μέ τόν ὁποῖον πρέπει νά ζήσουμε) γιά νά διαφυλάξουμε ἄσβηστη τήν Βαπτισματική θεία Χάρι.

Οἱ θεῖες ἐντολές εἶναι ἡ μέθοδος πού πρέπει νά ἀκολουθήσουμε ἄν θέλουμε νά μήν ἀπενεργοποιηθεῖ ἡ Βαπτισματική θεία Χάρι καί νά παραμείνουμε μέλη τῆς Ἐκκλησίας μετά τήν ἔνταξή μας πού ἔγινε μέ τό Ἅγιο Βάπτισμά μας.

Θά μπορούσαμε νά ποῦμε ὅτι, τηρουμένων τῶν ἀναλογιῶν, οἱ θεῖες ἐντολές εἶναι οἱ διατάξεις-νόμοι πού διέπουν τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τήν Ἁγία μας Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί καθορίζουν τίς λειτουργίες του. Καθορίζουν ἐπίσης καί τήν ὕπαρξη, συντήρηση, αὔξηση, λειτουργία, λειτουργικότητα καί συλλειτουργία-συλλειτουργικότητα τῶν μελῶν του.

Τηρώντας τίς ἐντολές μποροῦμε νά λειτουργοῦμε-κοινωνοῦμε μέ τήν Κεφαλή (τόν Χριστό) καί νά παραμένουμε ἑνωμένοι μαζί Της.

Τηρώντας τίς ἐντολές μποροῦμε νά συλλειτουργοῦμε-κοινωνοῦμε ἀληθινά μέ τά ἄλλα μέλη-κύτταρα τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ.

Κάνοντας ὑπακοή στίς θεῖες ἐντολές παραμένουμε ζωντανοί πνευματικά ἀφοῦ κοινωνοῦμε τοῦ Δεσποτικοῦ Σώματος καί Αἵματος. Ἔχοντας τήν Θεία Κοινωνία ὅλοι οἱ πιστοί ὡς οὐράνια κοινή τροφή, γινόμαστε διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πού λαμβάνουμε ἀληθινά ἕνα μέ τόν Θεό ἀλλά καί μέ τούς σύν-Κοινωνούντας ἀδελφούς μας.

Τηρώντας τίς ἐντολές καί μάλιστα τήν ἐντολή τῆς ἀγάπης καί τῆς συγχωρητικότητας παραμένουμε στό «σύνδεσμο τῆς εἰρήνης» μέ τούς ἄλλους ἀδελφούς μας, κάνοντας τούς πόνους τῶν ἄλλων δικούς μας και τίς χαρές τῶν ἄλλων δικές μας χαρές.

Ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεό καί πρός τούς ἄλλους εἶναι ἡ βασική ἐντολή, πού διαφυλάσσει τήν ἑνότητα μας μέ τόν Θεό καί μέ τόν πλησίον μας.

Τηρώντας τήν ἐντολή τῆς ἀγάπης πρός τόν Θεό «ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς καί καρδίας καί διανοίας καί ἰσχύος» προσευχόμαστε ἀδιάλειπτα καί καρδιακά κρατώντας ἄσβηστη τήν λαμπάδα τοῦ Πνεύματος πού ἄναψε ἡ Ἁγία Μας Ἐκκλησία μέ τό Ἅγιο Χρῖσμα μας. Αὐτή ἡ φλόγα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ ἄκτιστη θεία Δόξα εἶναι πού μᾶς ἑνώνει μέ τόν Θεό καί μέ τούς ἄλλους ἐν Χριστῷ ἀδελφούς κάνοντάς μας ὅλους ἕνα.

Ὅλες οἱ ἄλλες μερικές ἐντολές ὑπηρετοῦν τήν ἐντολή τῆς ἀγάπης καί κρύβονται μέσα της. Τηρώντας τίς διάφορες ἐντολές οὐσιαστικά διαφυλάττουμε καί τηροῦμε τήν ἐντολή τῆς ἀγάπης πρός τόν Θεό καί πρός τόν πλησίον.

Παραμένοντας στήν Ἐκκλησίας καί τηρώντας τίς ἐντολές φανερώνουμε ὅλο καί περισσότερο, ὅλο καί ἐναργέστερα τήν θεοδώρητη τέλεια καί πλήρη Θεία Χάρη πού λάβαμε μέ τό Ἅγιο Χρῖσμα. «Ἡ μέν Χάρι» διδάσκει ὁ Ἅγιος Μάρκος ὁ Ἀσκητής «σ’ ἐκείνους πού εἶναι βαπτισμένοι ἐν Χριστῷ ἔχει δωρηθῆ μυστικά. Ἐνεργεῖ δέ ἀναλογικά πρός τήν ἐργασία τῶν ἐντολῶν. Καί ναί μέν ἡ Χάρι δέν σταματᾶ νά μᾶς βοηθῇ μυστικά, ἀλλά ἐναπόκειται σέ ἐμᾶ νά κάνουμε ἤ νά μήν κάνουμε τό ἀγαθό κατά τήν δύναμί [μας]»². Τηρώντας τίς ἐντολές περνᾶμε τίς διάφορες πνευματικές ἡλικίες μέχρις ὅτου γινόμαστε υἱοί Θεοῦ, ἄνδρες πνευματικά τέλειοι, ὅμοιοι μέ τόν Χριστό «κατά πάντα πλήν τῆς κατ’ οὐσίαν ταυτότητος»³, μέλη τίμια τῆς Ἐκκλησίας Του καί συγκληρονόμοι τῆς Βασιλείας Του.

Οἱ θεῖες ἐντολές εἶναι ὁ τρόπος-κανόνας ζωῆς πού θά φυλάξει ἄσβηστη τή Βαπτισματική θεία Χάρη, θά μᾶς καταστήσει ὀργανικά μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἀληθινά ἐκκλησιαστικοποιημένους ἀνθρώπους καί μέ τήν συνεργία τῆς Βαπτισματικῆς αὐτῆς θείας Χάρης σεσωσμένους.

 

ΤΕΛΟΣ ΚΑΙ Τῼ ΘΕῼ ΔΟΞΑ!

1Ἁγίων Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου καί Μακαρίου τοῦ Νοταρᾶ, Φιλοκαλία τῶν Ἱερῶν Νηπτικῶν συνερανισθεῖσα παρά τῶν Ἁγίων καί Θεοφόρων Πατέρων, ἐν ᾗ διά τῆς κατά τήν πράξιν καί θεωρίαν ἠθικῆς φιλοσοφίας ὁ νοῦς καθαίρεται, φωτίζεται καί τελειοῦται καί εἰς ἥν προσετέθησαν τά ἐκ τῆς ἐν Βενετίᾳ ἐκδόσεως ἐλλείποντα κεφάλαια τοῦ μακαρίου Πατριάρχου Καλλίστου, ἔκδοσις Α΄, Ἐπιμέλεια ἀδελφῶν Ἱεροῦ Κοινοβίου Μονῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Μπούρα-Λεοντάρι Ἀρκαδίας, Ἔκδοσις Α΄ 2010 (στό ἑξῆς: Φιλοκαλία),τόμος Α΄, Προοίμιον εἰς τήν παροῦσαν βίβλον, σελ. 58-59: «δέδωκεν ἡμῖν, κατά τόν θεῖον Εὐαγγελιστήν, ἐξουσίαν, ὥστε, κατά τάς ζωοποιούς αὐτοῦ ἐντολάς, καί τάς πνευματικάς μεθηλικιώσεις πολιτευομένους καί διά τῆς ἐργασίας αὐτῶν ἄσβεστον τήν ἐν ἡμῖν χάριν διατηρήσαντας,

2 Φιλοκαλία,τόμος Α΄, Ἁγίου Μάρκου τοῦ Ἀσκητοῦ, Περί τῶν οἰομένων ἐξ ἔργων δικαιοῦσθαι, σελ. 400-401: «Ἡ μέν χάρις τοῖς ἐν Χριστῷ βαπτισθεῖσι, μυστικῶς δεδώρηται· ἐνεργεῖ δέ κατά ἀναλογίαν τῆς ἐργασίας τῶν ἐντολῶν. Καί κρυφίως μέν ἡ χάρις βοηθεῖν ἡμῖν οὐ παύεται, ἐφ’ ἡμῖν δέ ἐστι ποιεῖν τό ἀγαθόν κατά δύναμιν».

3 Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, P.G. 91, 376 καί στίς ἐκδόσεις Βυζάντιο-Μερετάκη βρίσκεται στόν 15Β τόμο στή σελίδα 26: «Καί ἁπλῶς εἰπεῖν, ὅλου Θεοῦ χωρητικοί, καί ὅλοι δι᾿ ὅλου θεοί κατά χάριν γενώμεθα· τοσοῦτον, ὥστε ἄλλον αὐτόν ἡμᾶς εἶναι διά πάντων νομίζεσθαι· χωρίς τῆς πρός αὐτόν κατ᾿ οὐσίαν ταυτότητος».